خار مریم

تنوع بالای اقلیمی کشور موجب رویش بیش از ۸ هزار گونه گیاهی شده است که از این تعداد در حدود ۳ هزار گونه دارای ترکیباتی با خواص دارویی هستند. 
با توجه به نیازهای جوامع بشری و وجود توانایی های بالقوه ، کثرت گونه ها و کاربردهای فراوانی که گیاهان دارویی دارند ، پژوهش و تحقیق در این زمینه بسیار ضروری است ، مهمترین روشهای علمی در زمینه تحقیق و پژوهش گیاهان دارویی کاربرد بیوتکنولوژی و تکنیک های مهندسی ژنتیک در این زمینه است. در این راستا محققان موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی موفق به دستیابی به فناوری تولید سیلیمارین به عنوان یکی از موثرترین داروهای گیاهی در درمان بیماری های کبدی از گیاه خار مریم شده اند. به این بهانه ما نیز با دکتر طاهره حسن لو، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ، مجری این طرح به گفتگو نشسته ایم.
● خار مریم از کدام تیره گیاهی محسوب می شود؟
گیاه خارمریم (Silybum marianum (L.) Gaertn) گیاهی یک یا دو ساله از تیره کاسنی است که دانه های آن متابولیت های ثانویه و ارزش دارویی بالایی ، خصوصا در درمان بیماری های کبدی دارد. ترکیبات اصلی آن مخلوطی از فلانولینگان هاست که سیلیمارین نامیده می شود. در کشورهای مختلف فرآورده های فراوانی از عصاره حاصل از میوه های این گیاه عرضه شده است و این گیاه از پر مصرف ترین گیاهان دارویی در جهان به شمار می آید.
● چرا برای تولید سیلیمارین از خار مریم استفاده کرده اید؟
با توجه به وجود گیاهان دارویی فراوان در کشور و کاربردهای مختلف ازترکیبات حاصل از این گیاهان در دنیای پزشکی امروزه درصدد برآمدیم گیاهی را انتخاب کنیم که دارای خواص دارویی گسترده بوده و ضمن رویش در ایران ، قابلیت کشت و تکثیر در شرایط آزمایشگاهی را داشته باشد.
در این خصوص گیاه خارمریم انتخاب شد که در مناطق شمال ، غرب و جنوب غرب ایران رویش دارد و تاریخ درمانی آن به ۲ هزار سال پیش برمی گردد و از آن به عنوان یک داروی محافظت کننده کبد نام برده اند. حال با توجه به این خواص دارویی تصمیم گرفته شد با شرایط کشت بافت و سلول در آزمایشگاه سیلیمارین (ماده موثر این گیاه) از گیاه خارمریم استخراج شود.
لازم به ذکر است میزان تولید ماده موثر سیلیمارین در آزمایشگاه موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی بالاتر از میانگین جهانی گزارش شده است. میانگین سیلیبین (مهمترین ماده تشکیل دهنده سیلیمارین) تولید شده در شرایط آزمایشگاهی بر اساس سایر گزارش ها ۰.۱ میلی گرم در گرم ماده خشک بوده است. 
مقدار کل سیلیمارین تولید شده در شرایط آزمایشگاهی در این موسسه حدود ۰.۴۴ میلی گرم در گرم ماده خشک بوده که بیش از نیمی از آن مربوط به ماده سیلیبین است. با طرحی که هم اکنون در دست اجراست و با بررسی تاثیر سایر الیسیتورها (عوامل محرک) در آینده با افزایش تولید ماده مزبور روبه رو خواهیم شد.
● این گیاه دارای چه خواص درمانی تایید شده است؟
بخشی از گیاه که برای خواص درمانی استفاده می شود دانه است و ماده موثر درمانی آن سیلیمارین نامیده می شود. مهمترین کاربرد درمانی این گیاه اثر محافظتی روی کبد است که در مطالعات حیوانی و انسانی نیز گزارش شده است.
در مطالعات بالینی متعددی مصرف سیلیمارین در درمان بیماری کبدی مانند سیروز، هپاتیت ویروسی و سمی مزمن ، کبد چرب و التهاب مجرای صفرا موثر بوده است که دلیل آن را خواص آنتی اکسیدانی این ماده می دانند. سیلیمارین سلولهای کبد را در برابر هرگونه آسیب نابود کننده حاد یا مزمن محافظت می کند. همچنین در کاهش کلسترول خون ، افزایش سیستم ایمنی بدن ، درمان انواع سرطان ، کاهش عوارض جانبی در بیماران تحت درمان با شیمی درمانی برای سرطان و سنگ کیسه صفرا نیز اثرات جالب توجهی دارد. 
استفاده از این گیاه در درمان بیماری های کبدی پیشینه ای ۲۰۰۰ ساله داردو امروزه به کمک فناوری های جدید، بار دیگر در نقش داروی هپاتیت ظاهر شده است 
از مزایای دیگر این ماده ، اثر ضد سرطانی سیلیمارین روی سلولهای سرطانی پروستات ، پوست ، سینه ، تخمدان ، مغز و کاهش قند خون در بیماران دیابتی است. امروزه کپسول های حاوی سیلیمارین از شرکتهای مختلف و حتی چای کیسه ای حاوی پودر بذر این گیاه یا پودر سیلیمارین به صورت بسته های بزرگ در دنیا عرضه می شود.
از نظر مکانیسم اثر و اثربخشی دارویی روی بیماری های کبدی ، تاکنون هیچ داروی شیمیایی و گیاهی در دنیا موفق به جایگزینی با این ماده نشده است.
● طرح مزبور هم اکنون در چه مرحله ای است؟
میزان پیشرفت کار تاکنون بسیار خوب بوده است و اکنون مرحله آزمایشگاهی را طی می کند. میزان تولید این ماده در آزمایشگاه موسسه ۰.۴۴ میلی گرم در گرم ماده خشک است که این میزان از گزارش های جهانی آن بالاتر است. ضمنا در بررسی نمونه های خارمریم که در مناطق مختلف ایران رویش دارد ، مناطقی شناسایی شده که از نظر محتوای سیلیمارین از برتری بالایی به نمونه اصلاح شده خارجی برخوردار است.
زمان اتمام این طرح یک سال و نیم دیگر است. گفتنی است ۴۰ درصد این کار در قالب رساله و ادامه طرح که منجر به اقتصادی شدن تولید خواهد شد در موسسه مذکور انجام می شود. از بارزترین مشکلات موجود دراین پروژه کمبود مواد آزمایشگاهی و بودجه تحقیقاتی است.
ضمنا به منظور تولید در سطح تجاری چنین ترکیباتی تجهیز آزمایشگاه هایی که دارای بیواکتور باشند ضروری است.
● کشورهای دیگر در این زمینه چه تحقیقاتی انجام داده اند؟
در کشورهایی مانند چین ، امریکا ، استرالیا و اسپانیا کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است که به عنوان مثال کشور چین یکی از صادر کنندگان بزرگ سیلیمارین در جهان محسوب می شود و در کشور امریکا کشت و پرورش گیاه خار مریم جزو مهمترین اولویت های تحقیقات گیاهان دارویی هستند.
با توجه به مضرات داروهای شیمیایی و افزایش سطح مطالعات و دانش افراد ، تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی در جهان رو به افزایش است. به عنوان مثال در کشور آمریکا از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲ هزار میلادی استفاده از داروهای گیاهی ۴۶ درصد افزایش یافته است. با توجه به سابقه طولانی کشور ایران در استفاده از طب سنتی و گیاهی یقینا استقبال خوبی از این دارو صورت خواهد گرفت.
تعدادی از شرکتهای دارویی در سال اخیر به دنبال تولید این دارو در داخل کشور هستند و تحقیقاتی درخصوص بررسی اثرات این دارو و درمان دام نیز آغاز شده است.

حنا

گیاهان دارویی از دیر باز در کشورمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اکنون نیز با وجود پیشرفت‌های شگرف صنعت داروسازی، این گیاهان جایگاه خود را در بین اکثر مردم حفظ کرده‌اند. یکی از این گیاهان حنا است. این گیاه چه به صورت مصرف موضعی و چه به صورت خوراکی در کتاب‌های طب سنتی ایران و چین بارها و بارها آمده است و برای آن مصارف متعددی از جمله درمان جذام، یرقان، سنگ کلیه، جرب و غیره ذکر شده است. در طب جدید نیز خاصیت ضد قارچی، ضد باکتریایی، تب بری، ضد التهاب و محافظت از پوست در برابر آفتاب این گیاه به اثبات رسیده است و حنا توانسته جایگاه خود را به عنوان یک گیاه دارویی حفظ نماید. 
▪ حنا و پوست‌
ماده رنگی که از حنا به دست می‌آید در فرآورده‌های آرایشی کاربرد وسیعی دارد. 
رنگ کردن موی سر با حنا، رنگ قهوه‌ای بلوطی به آن می‌دهد و اگر مو را همزمان با حنا و نیل رنگ کنند رنگ مو به سیاهی می‌زند. جوشانده برگ‌های خشک حنا به همراه اندکی آب لیمو برای رنگ‌آمیزی مو استفاده می‌شود.
برگ‌های حنا انگشتان، ناخن‌ها، دست‌ها و پاها را به رنگ نارنجی تیره درمی‌آورد و با ترکیب آن با گیاهان دیگر رنگ قرمز تند به دست می‌آید.معمولا گرد نرم حنا را بصورت خمیری مصرف می‌کنند. به علت خواص گندزدایی و قابض بودن حنا در تولید تونیک‌های پوست و مو نیز آن را مصرف می‌نمایند.
در بازار ایران بطور سنتی آنچه به نام رنگ حنا در عطاری‌ها به فروش می‌رسد مخلوط حنا با گرد برگ خشک شده گیاه نیل است. می‌توان از مخلوط کردن حنا و آب به همراه کمی بهار نارنج خمیری به دست آورد که باید برای رنگ کردن مو اکثراً چند ساعت بر روی موها قرار داد و برای ایجاد رنگ حنای روشن نیز می‌توان حنا و آب اکسیژنه ( به میزان بیست حجم) را بطور متناوب مصرف نمود. شامپوهای محتوی عصاره حنا سال‌هاست که جای خود را بخوبی در بین مردم باز کرده‌اند. این شامپوها با توجه به خواص متعدد گیاه حنا دارای فواید بسیاری است از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن ، پیشگیری و درمان خارش سر و شوره ، دارا بودن اثرات ضد قارچی، میکربی و ویروسی ، از بین بردن چربی زاید مو ، جلوگیری از تعریق زیاد (این امر بخصوص در کشور ما که بانوان از حجاب اسلامی و روسری استفاده می‌کنند، بسیار مهم و اثر بخش می‌باشد)‌
تمامی این موارد موجب مقبولیت روز افزون این محصول و گرایش تولید کنندگان محصولات بهداشتی و آرایشی به سمت تولید آن گردیده است.
▪ عصاره حنا 
دو روش ساده تهیه عصاره حنا به شکل ذیل است: ۲۵۰ گرم گرد برگ حنا را به یک لیتر آب اضافه نماید و به مدت ۱۵ دقیقه با حرارت کم بجوشانید محلول را پس از خنک شدن صاف نمایید. پس از این بوسیله حمام آب گرم حجم مایع صاف شده را به یک سوم کاهش دهید.یک گرم گرد حنا را به ده میلی لیتر آب مقطر اضافه کنید. مخلوط حاصل پس از تکان دادن باید به مدت چهار ساعت بماند و سپس مخلوط حاصل را صاف نمایید.
▪ عوارض جانبی 
توجه داشته باشید به صرف گیاهی بودن نباید یک ماده را به هر شکلی مصرف نمود.حنا در عین حالی که بسیار مفید است می‌تواند زیان‌آور نیز باشد. حنا برای حلق و ریه زیان‌آور است و لذا باید به همراه کتیرا خورده شود. مقدار مجاز خوردن آن پنج گرم است و مصرف بیشتر از آن خطرناک است. در کتب برخی اطبای معروف ایران مقدار قابل خوردن از ساییده برگ آن ۵/۲ گرم و خیس کرده در آب تا ۳۵ گرم هم ذکر شده است، اما باید به تدریج مصرف شود. به طوری که هر بار کمتر از ۵/۲ گرم از برگ آن مصرف داخلی شود.
حساسیت تماسی، آسم، سقط جنین و اثر سوء بر روی حلق و ریه عوارض دیگر حنا هستند. به هنگام کار با این گیاه باید دقت کرد تا از ورود آن به چشم جلوگیری شود.

خاکشیر

خاکشیر گیاهی است علفی یک‌ساله یا دوساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است، ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد؛ قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری قرمز تیره.
● خواص دارویی
▪ خاکشیر از نظر طب قدیم ایران، گرم و تر است .
▪ التیام‌دهنده زخم و جراحات است .
▪ جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال‌های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است .
▪ خاکشیر ادرارآور، تب‌بر و بازکننده صداست .
▪ برای دفع کرم، سرخک، مخملک و از بین بردن کهیر و التهابات پوستی مفید است.
▪ از گل‌ها و برگ‌های گیاه می‌توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد .
▪ در دفع سنگ کلیه موثر است. برای دفع سنگ کلیه می‌توان خارشتر ،‌خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرد و صبح ناشتا خورد .
▪ برای برطرف کردن جوش‌های صورت که به‌علت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا به‌مدت دو هفته آن را میل کنید تا جوش‌ها از بین برود.
● مضرات 
▪ بعضی از افراد هنگامیکه خاکشیر می خورند ممکن است سردرد بگیرند این‌گونه شاخاص باید خاکشیر را با کتیرا بخورند .

خشخاش

خشخاش یک گیاه علفی یکساله است که از تیر تا مرداد گل می دهد و قرنهاست که کشت وکار می شود. خشخاش به احتمال زیاد بومی خاورمیانه است ولی امروزه در مناطق معتدل نیمکره شمالی برای دانه های روغنی آن و بعنوان داروی گیاهی و برای تولید تریاک در کشورهای مناطق مدیترانه ای تا کشورهای نیمه حاره آسیا,. چین و ژاپن کشت می شود. کشت و کار خشخاش در اروپا و آسیا بنظر می رسد از شرق به غرب بوده است. ماده خامی که جنبه دارویی دارد ماده شیرمانندی است که در اثر ایجاد بریدگی روی کپسولهای نارس خارج می شود. منابع اصلی تریاک کشورهای ترکیه (آسیای صغیر), هند, شوروی سابق و چین می باشد. کپسولهای خشک شده ماده خام دارویی در بسیاری از کشورهای اروپایی هستند. تریاک خام و کپسولهای خشک حاوی الکالوئیدهای بی نهایت سمی هستند که بیش از ۲۰ تای آنها تاکنون شناسایی شده اند. تریاک حاوی حدود ۱۲ درصد مورفین و کپسولهای خشک خیلی کمتر یعنی ۳/۰ تا ۲/۱ درصد مورفین دارند. مهمترین الکالوئیدهای تریاک شامل مورفین, نارکوتین,. پاپاورین, کدئین, تبائین و نارسئین می باشند. مورفین درد را کاهش می دهد حتی زمانی که داروهای استاندارد تاثیری ندارند و بر مرکز عصبی مسکن است. کدئین اثرات کشنده درد داروهای متعدد را کاهش می دهد و تمایل به سرفه کردن را متوقف می کند. پاپا ورین انقباضات عضله شل را تخفیف می دهد. در داروسازی این الکالوئیدها جزئی از داروها هستند. مورفین و تریاک خام تابع قوانین بین المللی مواد مخدر هستند و بنابراین تولید آنها و داروهای ساخته شده از آنها تحت نظر دولتها می باشند.

خردل سیاه

خردل سیاه یک گیاه علفی یکساله است که از اردیبهشت تا مهر گل می دهد و به احتمال خیلی زیاد بومی شرق مدیترانه است ولی بعضی محققین اعتقاد دارند بومی جنوب غربی اروپا تا آسیای مرکزی می باشد. کشت و کار خردل سیاه باعث شده است تا در سرتاسر دنیا پراکنده شود و در حال حاضر بصورت وحشی و زراعی دیده می شود. این گیاه در کنار جاده ها, حاشیه رودخانه ها و در زمینهای پست و مرتفع در زمینهای غرقابی یافت می شود.ترکیبات موثره در بذر می باشند. گیاهان به محض اینکه رنگ میوه ها زرد متمایل به قهوه ای بشود برداشت می شوند. سپس بصورت دستجاتی میشوند, کناری می گذارند تا برسد, سپس کوبیده شده و تمیز می شوند. دارو بدون بو است, طعم روغن می دهد و باعث سوزش زبان می گردد. در حضور رطوبت بذور اسانس فراری تولید می کنند که باعث سوزش چشم ها می شود و باعث تحریک اشک می گردد. بذور حاوی گلیکوزیدهای خردل است که در اثر هیدرولیز, اسانس فرار خردل حدود ۳۰ دصرد اسانس, پروتئین و دیگر ترکیبات تولید می کند. 
اسانس فرار پوست و غشاهای مخاطی را می سوزاند. البته به مقدار کم ترشح شیره معده را افزایش و اشتها را تحریک می کند. از نقطه نظر دارویی در گچ و ضماد برای درمان روماتیسم, التهاب حاد مجاری تنفسی و بهبود خون رسانی استفاده می شود. البته مصرف زیاد آن مانند گچ باعث سوزش و ایجاد تاول روی پوست می شود. در گذشته از بذر برای استخراج اسانس استفاده می کردند که در حال حاضر این اسانس سنتر می شود. بذور خردل سفید (sinapis alba) بیشتر استفاده می شوند و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. دارو از گیاهان زراعی بدست می آید. خردل سیاه عمدتاَ در هلند و کشورهای منطقه مدیترانه و آمریکای شمالی کشت می شود.

گیاه یونجه

گلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد .
یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد .
یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود .
زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند .
پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .
● ترکیبات شیمیایی:
یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز که انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .
آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود بعنوان مثال می توان از امولسین ،‌اینورتاز ، و پکتیاز نام برد .
یونجه دارای حدود ۲۰%‌پروتئین می باشد پروتئین های موجود در یونجه عبارتند از :‌
لیزین ،‌آرژنین ، هیستیدین ، آدنین ، فنیل آلانین ،‌آسپاراژین و سیستین . یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست
یونجه همچنین دارای منیزیوم ، آهن و مقدر جزئی ارسنیک و سیلیس است
بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است .
● خواص داروئی:
یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است
۱) یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد شیره آن برای بچه هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است . حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه ها می فروشند که آنرا می توان برای بچه های شیر خوار مصرف کرد .
برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آنرا جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنرا صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که بصورت شربت داراید . مقدر مصرف برای طافال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم یم باشد که می توان به شیر آنها اضافه نمود .
اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می توانند از این شیره استفاده کنند
۲) یونجه رابصورت تازه و یا جوانه آنها رابا سالاد میل کنید . جوانه یونجه را بصورت بسته بندی شده می توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید .
۳) یونجه ملین است
۴) یونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراین خونساز است و برای کسانیکه به کم خونی مبتلا هستند مفید است
۵) یونجه بعلت درا بودن آهن برای درمان بیمایر راشیتیسم بکار می رود
۶) عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین میرود
۷) یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد بجاری اسفناج مصرف می شود
۸) یونجه را در داروخانه ها و فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها بصورت پودر ، کپسول و قرص بفروش می رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است
۹) با همه مزایایی که یونجه درد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدر زیا د از آن می خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند
۱۰) ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعضه دارند بگذارید آنها را شفا می دهد
۱۱) تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورت دم کرده مصرف کنید
۱۲) دم کرده یونجه درمان اسهال است
۱۳) برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی ۲-۳ فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید
۱۴) برای درمان لقوه و رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آنرا صاف کنید و روزی چند قاشق از آنرا بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.
۱۵) یونجه حاوی مقدرزیادی ویتامین است . کوبیده آن زخم را بسرعت الیتام داده و از خونریزی جلوگیری می کند .
گلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد .
یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد .
یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود .
زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند .
پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .

خواص دارویی گل میخک

درخت میخک بومی جزایر اندوزی و اقیانوسیه است و به علت زیبایی خاصی که دارد امروزه در بشتر نقاط دنیا به عنوان درخت زینتی پرورش داده می شود. 
میخک درختی است کوچک و مخروطی شکل که برگهای آنها هیچ وقت زرد نمی شود و در تمام طول سال سبز است. 
ـ اسانس میخک دارای اوژنول، کاربوفلین، الکل، بنزیلیک، بنزوات دموتیل، فورفوول و اتیلن می باشد اوژونول که ماده اصلی میخک می باشد، آرام کننده و ضد عفونی کننده از آن در دندان پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می شود. 
ـ خواص طبیعی گل میخک: خشک شده غنچه درخت از دو هزار سال بیش به عنوان ادویه به کار می رفته است. از نظر طب قدیم ایران میخک خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است.
ـ برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید.
ـ میخک تقویت کننده مغز می باشد و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
ـ میخک از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان می باشد.
ـ حالت تهوع و استفراغ را برطرف می کند، بدین منظور می توان ۲ قطره از اسانس میخک را در یک لیوان ریخت و نوشید و یا از یک فنجان دم کرده میخک استفاده کرد. 
ـ برای رفع سردرد مفید است.
ـ ضعف اعصاب را درمان می کند.
ـ در برطرف کردن فلج و لقوه مؤثر است.
ـ برای رفع تنگی نفس مفید است.
ـ جویدن میخک بوی بد دهان را برطرف می کند ولی مواظب باشید که با زبان تماس نگیرد زیرا باعث سوزش زبان می شود. 
ـ کسانی که مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند.
ـ مقوی معده و جهاز هاضمه است .
-کبد و کلیه را تقویت می کند.
ـ سکسکه را برطرف می کند.
ـ کسانی که قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند.
ـ برای درمان غذایی و تقویت رحم باید از ۴ گرم میخک، هر روز به طور مرتب استفاده نمود.
ـ میخک اشتها آور است و بدن را تقویت می کند.
ـ میخک ضد عفونی کننده بسیار خوبری است و می توان از آن به عنوان کمپرس برای شستشوی زخم ها استفاده کرد.
ـ برای آسان کردن زایمان خانم های حامله باید در ماههای آخر بارداری هر روز چای میخک استفاده کنند و حتی در اتاق های زایمان نوشیدن چای میخک، زایمان را تسهیل می کند.
میخک تب بر و کرم کش است و داروی کرم کش دارای میخک می باشند.
ـ برای گردش خون و قلب مفید است.
ـ اسهال و دل درد را درمان می کند.
ـ برای برطرف کردن دردهای رماتیسمی ۳ تا ۴ قطره روغن میخک را با ۵ گرم روغن بادام مخلوط کرده و روی قسمت های دردناک بمالید.
ـ برای درمان کمر درد، چای میخک و یا ۲ قطر اسانس میخک را با آب گرم و یا چای مخلوط کرده و بنوشید.
ـ استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.
ـ نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا، گاز و درد معده را از بین می برد. (برای تهیه چایی یا دم کردن میخک مقدار ۱۰ گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و به مدت ۵ دقیقه دم کنید.) 
مضرات میخک:
همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است، بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شود. این گونه افراد باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و بخورند.

داروهای گیاهی ضد کرم و انگل

● ۱- نسخه شماره دارو : برگ و سرشاخه گیاه افسنطین ( گونه های مختلف آرتمیزیا ( Artemisia Spp) 
▪ مقدار مصرف : ۲ تا ۴ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد . سپس آنرا صاف کرده به مدت ۵ روز متوالی هر بار یک فنجان میل کنید
▪ توجه : از مقادیر زیاد این دارو اجتناب گردد چون ایجاد مسمومیت می کند .
● نسخه شماره ۲- دارو : پوست ریشه انار ( Punica granaum) 
▪ مقدار مصرف : ۴ تا ۱۵ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد . صبح و شب هر دفعه یک فنجان میل کنید ن
● سخه شماره ۳- دارو : سیر ( Allium sativum) 
▪ مقدار مصرف : ۳ تا ۶ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید .
● نسخه شماره ۴- دارو : تخم کدو ( Cucurbita maxima and C.pepo) 
▪ مقدار مصرف : بزرگسالان ۲۰۰ تا ۲۵۰ گرم - اطفال ۵۰ تا ۱۰۰ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده میل کنید و پس از چند ساعت دو قاشق غذا خوری روغن کرچک یا زیتون میل کنید .
● نسخه شماره ۶- دارو : ریشه بسفایج ( Poypodium vulgare) 
▪ مقدار مصرف : ۲ تا ۴ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده میل کنید . 
● نسخه شماره ۵- دارو : ریشه سرخس نر ( Aspidium filix - mas )
▪ مقدار مصرف : ۵ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده میل کنید . 
▪ توجه : این گیاه سمی بوده و باید زیر نظر پزشک تج.یز شود و در مورد بیماران قلبی و زنان حامله نیز توصیه نمی گردد .
● نسخه شماره ۷- دارو : قارچ کوهی ( Pleurotus enyngii) 
▪ مقدار مصرف : ۳ تا ۶ گرم 
▪ طرز تهیه : با کمی آب میل کنید .
● نسخه شماره ۸- دارو : گل زبان در قفا ( Delphinium consolida) 
▪ مقدار مصرف : ۲ تا ۴ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید
● نسخه شماره ۹- دارو : تست هوایی گیاه سداب ( Ruta graveolence) 
▪ مقدار مصرف : ۰/۵ تا ۱ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید . 
● نسخه شماره ۱۰- دارو : برگ و پوست زبان گنجشک ( Faraxinus excelsior) 
▪ مقدار مصرف : ۳ تا ۶ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید . 
● نسخه شماره ۱۱- دارو : برگ و پوست زبان گنجشک ( Faraxinus excelsior) 
▪ مقدار مصرف : ۳ تا ۶ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید .

خواص کدو تخم کاغذی

▪ کدوی تخمه کاغذی Cucurbita pepo 
گیاهی پیچیده یا بالا رونده ، برگ بزرگ و پوشیده از کرک ، میوه نارنجی تیره ، به شکل کدوی تنبل اما گرد ، گل ها زرد رنگ ، تخم میوه این گیاه بدون پوست می باشد و غشای نازکی اطراف مغز قرار گرفته است . 
▪ مواد مؤثره : گلیکوزید (پپونوزید) ، پروستالیکوئید ، گرونفینگ ، ویتامین E ، فیتوسترون 
▪ خواص درمانی : مهمترین خاصیت درمانی که امروز بدان توجه می شود درمان تورم پروستات ، سوزش مجاری ادراری ، درمان تصلب شرائین ، تقویت کننده عمومی بدن ، افزایش مقاومت بدن در مقابل عوامل بیماری زا ، ضد کرم (کرم کدو) ، آرام بخش و مسکن درد .
▪ روش استفاده : قسمت مورد استفاده بذر این گیاه است که متأسفانه بسیار کمیاب است . 
تخمه کدو + ریشه و اندام هوایی گزنه + میوه خارخسک + بابونه : متوقف نمودن رشد غده پروستات ، درمان تورم پروستات ، ضد التهاب ، محرک سیستم ایمنی بدن ، تسهیل جریان و خروج ادرار 
▪ مکانیسم اثر : این دارو باعث مهار آنزیم تبدیل ستوسترون به ۵ - آلفا - دی هیدروتستوسترون در نتیجه باعث کاهش غلظت آن شده و رشد غده پروستات را متوقف می کند . 
▪ عوارض جانبی :استفاده از این دارو در اوایل ممکن است سبب مقداری حالت تهوع شود که با ادامه درمان قطع می شود . استفاده بیش از حد باعث تحریک معده می شود . 
▪ دارو : قطره پروستاتان روزی سه بار ۳۰ قطره در یک فنجان آب سرد بعد از غذا

داروهای مسهل - یبوست - سفتی مدفوع - دیر کارکردن شکم - اجابت مزاج سفت

● نسخه شماره ۱ 
▪ دارو : ریشه و ریزم ریوند چینی ( Rheum officinale ) 
▪ مقدار مصرف : ۱ تا ۴ گرم 
▪ طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده است در یک فنجان آب جوش ریخته مدت یک ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده صبح و شب هر بار یک فنجان یک ساعت بعد از غذا میل کنید . 
توجه : این دارو در زنان حامله و در افرادیکه سنگ در مثانه یا دستگاه ادراری دارند نباید مصرف شود . 
● نسخه شماره ۲ 
▪ دارو : شیرابه خشک شده برگهای صبر زرد (چادروا) ( Aleo species )
مقدار مصرف : ۶۰ تا ۲۰۰ میلی گرم بعنوان مسهل ملایم ، ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم بعنوان مسهل .
▪ طرز تهیه : با کمی شربت قند میل کنید .
توجه : این دارو در دوران حاملگی ، زمان قاعدگی و در هنگام وجود ناراحتی گوارشی مصرف نگردد . 
● نسخه شماره ۳ 
▪ دارو : برگ سنا ( Cassia angustifolia )
▪ مقدار مصرف : ۵/۰ تا ۱ گرم بعنوان ملین 
۱ تا ۳ گرم بعنوان مسهل ملایم 
۴ تا ۸ گرم بعنوان مسهل قوی 
▪ طرز تهیه : مقادیر مورد نظر از برگ سنا را که قبلا کوبیده شده باشد در یک فنجان آبجوش ریخته مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده صبح و شب هر بار یک فنجان یک ساعت بعد از غذا میل کنید .
▪ توجه : مدت ۶ تا ۸ ساعت بعد از مصرف دارو تخلیه روده شروع می شود . 
● نسخه شماره ۴ 
▪ دارو : اسفرزه ( Plantago psylium)
▪ مقدار مصرف : برای بزرگسالان مقدار ۱۰ گرم یا یک قاشق غذا وری پر با کمی آب ولرم یا شیر گرم روزی سه بار مصرف گردد .
▪ اطفال : مقدار یک رگم روزی سه بار با کمی آب گرم یا شیر گرم میل کنید .
● نسخه شماره ۵ 
▪ دارو : پوست سیا توسه ( Rhamnus frangula )
▪ مقدار مصرف : ۱ تا ۳ گرم از پودر گیاه 
▪ طرز تهیه و مصرف : بصورت کپسول تهیه و میل کنید . 
▪ توجه : مقدار ۲ تا ۶ گرم این دارو را در یک لیوان آب بصورت جوشانده نیز می توان تهیه و مصرف نمود . 
● نسخه شماره ۶ 
▪ دارو : مغز میوه فلوس ( Cassia fistula)
▪ مقدار مصرف : بزرگسالان به مقدار ۴ تا ۸ گرم بعنوان ملین و به مقدار ۳۰ تا ۶۰ رگم بعنوان مسهل ، اطفال به مقدار ۳ گرم بر حسب هر یک از سنین عمر بعنوان مسهل . 
▪ طرز تهیه و مصرف : مقادیر ذکر شده از پودر گیاه فوق را رد یک فنجان آب جوش ریخته مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آنرا صاف کرده صبح و شب هر بار یک فنجان یک ساعت بعد از غذا میل کنید .