سبزبنا

سبزبنا

مختصص باشیم
سبزبنا

سبزبنا

مختصص باشیم

جین‌سینگ


جین‌سینگاین گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا به شمار می آید و ریشه آن به عنوان دارویی اساطیری، بیش از هزاران سال است که در میان مردم کشورهای چین، کره، تایلند، ویتنام، منچوری و نیز در بین سرخپوستان امریکایی مورد مصرف قرار می گیرد.
جین سینگ گیاهی نیرو بخش بوده و در حفظ سلامتی و هماهنگی فعالیت های اساسی و حیاتی بدن نقش به سزایی دارد. این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، سستی و سایر علائم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و همچنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه در دوران گذشته از چنان ارزش والایی در شرق برخوردار بود که به عنوان مثال در چین تنها امپراطوران حق جمع آوری و نگهداری ریشه های آن را داشتند و در دوران های بعد نیز به عنوان جزیی جدایی ناپذیر از وعده غذایی پادشاهان و امپراطوران به منظور افزایش قوای جسمانی، ذهنی، و به عنوان اکسیر جوانی و شادابی جایگاه خود را همچنان حفظ نمود.
جینسینگ را به عنوان یک عامل پیشگیری کننده و نیز ” اعاده کننده و کارا“ به منظور افزایش ظرفیت جسمانی و ذهنی و روانی تأئید کرده و نقش به سزای آن را به منظور کمک در بهبود عوارضی چون ضعف، ناتوانی، از دست دادن تمرکز در طول دوره نقاهت مورد توجه قرار داده است. WHO) ۱۹۹۹) 
از سایر خواص جینسینگ می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱) گشایش ذهن
۲) افزایش قدرت جسمانی ( نیرومند تر ساختن بدن)
۳) بهبود فعالیت حافظه 
۴) افزایش شادابی و نشاط (‌ به عنوان محرک)
۵) افزایش قدرت تحمل و پایداری
۶) از بین بردن استرس ها
۷) مقابله با پیری و فرسودگی ( عوارض ناشی از افزایش سن)
۸) بالا بردن قدرت دفاعی بدن در برابر بیماری ها ( امراض)
۹) تقویت سیستم ایمنی بدن
۱۰) تنظیم سوخت و ساز و متابولیسم بدن
۱۱) جلوگیری از سردرد
۱۲) درمان بیخوابی و بد خوابی
۱۳) کاهش اثرات منفی ناشی از یائسگی ( تأثیرات تعدیل کننده بر عوارض ناشی از یائسگی در خانم ها)
۱۴) بر طرف ساختن یا بهبود مشکلات جنسی در هر دو جنس
۱۵) رفع خستگی، ضعف و بی حالی
۱۶) افزایش قدرت و توان سیستم قلبی و عروقی
۱۷) تنظیم فشار خون ( کاهش دهنده فشار خون در صورت بالا بودن آن و افزایش دهنده فشار خون در صورت پایین بودن آن) 
۱۸) تنظیم سطح قند خون بدن ( مشابه بالا)
لازم به ذکر است که خواص بر شمرده شده قطعاً در ریشه این گیاه وجود دارد و دلیل آن به وجود ترکیباتی خاص که از مهمترین آن ها می توان به دسته ای از ترکیبات به نام ginsenoside می توان اشاره کرد که بعداً مفصلاً به توضیح آن خواهیم پرداخت. باز می گردد هر چه ریشه این گیاه مسن تر شود تجمعginsnoside ها نیز افزایش می یابد و بدین ترتیب با افزایش تدریجی سن گیاه خواص درمانی و دارویی ریشه آن نیز افزایش می یابد. 
ریشه جینسینگ می تواند بیشتر از صد ها سال زندگی کند. ولی بتدریج تغییراتی در ساختار آن حاصل می گردد.
این گیاه در حدود سال چهارم از زندگی خود شروع به گل دادن می کند و پس از سپری کردن حدواً ۴ تا ۶ سال از عمر خود، ریشه اش، به بلوغ می رسد جالب این که اهمیت این گیاهان در چین تا به حدی است که صادرات بذر این گیاه ممنوع است و از گیاهان تحت حفاظت در این سرزمین به شمار می آیند. همچنین در کشور روسیه کندن گونه هایی وحشی این گیاهان غیر قانونی ست و در صورت تخلف شرایط خاص خود را دارا می باشد.
ریشه این گیاهان از چنان جایگاهی در میان بومیان چینی و درطب سنتی آن دوران بر خوردار بوده اند که اطبای کهن، از آن به عنوان جزیی لاینفک در همه نسخه های تجویزی خود استفاده می کردند و آن را در درمان هر نوع بیماری مفید می دانستند،این چنین بود که ریشه های آماده شده این گیاه ( پس از طی مراحل تکمیلی) توسط خود بیمار به منظور بازیابی سلامت گذشته و از دست رفته و یا توسط افراد سالم برای دستیابی و بهره مندی از خواص بی نظیر و شگفت آور این گیاه جویده می شدند.
شواهد بدست آمده حاکی از آن است که این گیاهان برای از میان بردن آثار ناشی از خستگی و ضعفِ قوای ذهنی و جسمی موارد استفاده فراوانی دارند و نیز برای درمان بیمارانی که از دردهایی در ناحیه سینه شکایت داشتند ( بیماری های ریوی) نیز پیشنهاد می شوند همچنین این گیاه قادر به از بین بردن تومورها و افزایش طول مدت زندگی افراد می گردد. مطلب قابل ذکر اینکه با وجود تمام آن چه در مورد خواص درمانی این گیاه گفته شد، این دارو عمدتاً نقش حفاظتی و پیشگیری کننده داشته و کمتر به عنوان علاج قطعی و سریع ( فوری) در درمان بیماری ها به کار گرفته می شود و در صورت استفاده مرتب ونسبتاً طولانی مدت قادر به افزایش قوای جسمانی و ذهنی، شادابی و طول عمر می گردد.
جینسینگ در دسته گیاهان همه ساله و دائمی قرار می گیرد. بسیار کند رشد بوده و به سال ها وقت برای بلوغ خود نیازمند است. ریشه ای بزرگ و گوشتی داشته و طول آن بهcm ۷-۵ می رسد. ضخامت ریشه در حدود cm۵/۲-۱ می باشد و بخش اصلی آن حالتی دوکی شکل و معمولاً ۲ شاخه در انتها را به خود می گیرد. معمولاً ریشه چه های کوچکی نیز از اطراف آن به سمت خارج رشد می کنند. ریشه این گیاهان در بین دوران ۳ تا۱۰ سالگی گیاه قابل برداشت است و در صورت گذشت سالیان بسیار دراز به تدریج فرسوده شده و تغییر شکل می دهد و می تواند منفذدار و چوبی شود.
محدوده رنگی در بین ریشه این گیاه از زرد بسیار کم رنگ مایل به سفید تا خرمایی و قهوه ای در انواع آمریکایی آن است. این گیاه به نوبه خود بسیار زیبا و جذاب بوده دارای ساقه ای بر افراشته با ارتفاعی که می تواند به یک فوت نیز برسد و برگ های سبز رنگ با کناره های مضرس، میوه ای مشابه به تمشک یا شاتوت با تجمع خوشه ای مشابه، به رنگ قرمز روشن در لابلای برگ های نسبتاً پهن و زیبای آن خود نمایی می کند که همه این ها ظاهری بسیار دوست داشتنی به این گیاه سودمند بخشیده اند. البته تا کنون استفاده عمده تنها از ریشه این گیاه صورت گرفته است و سایر بخش های آن مصارف دارویی ندارند.
اگر چه جینسینگ بیش از ۴۰۰۰ سال است که مورد استفاده قرار می گیرد و نام آن به عنوان ارزنده ترین و محبوب ترین گیاه در میان نوشته های بدست آمده از ۲۰۰۰ سال پیش در چین قابل رویت می باشد، اولین بار توسط یک گیاه شناس به نام Collinson در سال ۱۷۴۰به جامعه علمی انگلیس شناسانده شد.
گذشته از آن استفاده جینسینگ به صورت مدرن تر از قرن ۱۹ همزمان با ارائه مقاله ای از جانب یک کشیش آغاز شد. او که به عنوان مبلغی مذهبی پا به سرزمین چین نهاده بود پس از آشنایی با فواید این گیاه اعجاب آور مقاله ای در مورد خواص درمانی آن با عنوان ” شرحی در باره گیاهی تاتاری با عنوان جینسینگ “ منتشر ساخت که نقش بسزایی را در شناساندن این گیاه به مردمان دیگر کشورها ایفا کرد.
نام جینسینگ به طیف وسیع و نسبتا ًمتمایزی از گونه هایی با ظاهری متفاوت و خواص درمانی نسبتاً گوناگون که چگونگی پرورش واقلیم زیست آن ها نیز تا حدی با یکدیگر فرق می کند، اطلاق می شود ولی به طور کلی همه این گیاهان در خانواده ای با نام Araliaceae) ) جا می گیرند. حال در اینجا برای آن که در یابیم کدامیک از این گیاهان را می توان به عنوان جینسینگ حقیقی بر شمرد به ذکر پاره ای از خواص تعدادی از معروفترین انواع این گیاهان می پردازیم. 
▪ جینسینگ آسیایی (panax ginsing):
که معمولاً با نام جینسینگ چینی یا کره ای معروف است. این جینسینگ به عنوان نمونه حقیقی جینسینگ با دارا بودن بیشترین خواص دارویی معرفی شده است. جالب است بدانیم که نام این جنس به معنای علاج کننده عام یا شفای همه بیماری می باشد. خود این نام به تنهایی در بر گیرنده بسیاری از توضیحات در مورد خواص فراوان و شگفت آور این گیاه است. در واقع هیچ گیاهی را نمی توان یافت که تا بدین حد به نامش نزدیک شده باشد. این نوع از جینسینگ مرغوبترین و بهترین نوع جینسینگ محسوب شده و کشت آن به صورت سنتی در کره صورت می گیرد. این گیاه به علت خواص و توان درمانی بالایی که دارد بسیار مورد توجه است و علاوه بر کره در کشورهای دیگری از جمله چین، ژاپن، و بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی قابل پرورش و کشت می باشد.
مطلب دیگر اینکه ریشه این گیاه با نام جین – چن (jin-chen) در میان بومیان چینی معروف است که این واژه به معنای آدم نما ( شبیه آدم) بوده و وجه تسمیه آن به علت شباهت خاص شکل ظاهری ریشه این گیاهان با هیأت یک انسان است.
▪ جینسینگ آمریکایی (panax quinquefolius) : 
این گیاه نسبت به مشابه چینی خود کوچکتر است و در بخش های شمالی آمریکا رشد می کند. جینسینگ آمریکایی توسط سرخپوستان ( مردمان بومی آن مناطق) به منظور درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه دارای لعاب ( شیره ای ) مشابه شیره گیاه شیرین بیان می باشد که علاوه بر مواد شیرین موجود در آن برخی مواقع با مقادیری مواد تلخ و نیز انواعی از ترکیبات معطر همراه می باشد. این شیره می تواند بوی ملایمی داشته باشد یا اصلاً بویی نداشته یاشد. موضوع قابل ذکر دیگر در مورد این گیاه آن است که این گیاه با استقبال بسیار خوبی در آسیا مواجه شده به طوریکه امروزه بیش از ۸۵% جینسینگ کشت داده شده در آمریکا به بازارهای آسیایی صادر می گردند. جالب است بدانیدکه هر بوته از این ریشه ها در سال ۱۷۴۸ به ازای ا دلار در آمریکا و ۵ دلار در چین بفروش می رسیده ، که این خود بیان کننده ارزش بسیار زیادی است که بازرگانان چینی برای این گیاه قایل می شدند. اخیراًً کشت این گیاه به صورت انبوه در کانادا نیز رواج یافته است.
▪ جینسینگ ژاپنی ( panax japonicus) :
این نوع جینسینگ از نظر محتویات فعال مشابه جینسینگ چینی بوده و لی با میزانی بسیار کمتر. 
▪ جینسینگ سیبری (Eleutherococcus senticosus)ً: 
این نوع جینسینگ را نمی توان در رده جینسینگ حقیقی به حساب آورد. این نوع از جینسینگ به عنوان جینسینگ ارزان قیمت و با کیفیت دارویی پایین به فروش می رسد.
▪ سَنچی جینسینگ(۱)(panax notoginseng) یا (panax pseudo ginseng) : 
این نوع جینسینگ، کاذب نیز خوانده می شود و کاملاً با (panax ginseng) که همان جینسینگ چینی است از نظر قدرت عمل فواید دارویی و درمانی و از نظر موارد استفاده متفاوت است. از جمله موارد درمانی که از این گیاه استفاده می شود، می توان به موقف کردن خونریزی و تسکین درد اشاره کرد.
▪ جینسینگ هیمالیایی (panax pseudoginseng subspecies himalaicus) : 
خواص درمانی و دارویی این نوع جینسینگ در مقایسه با (panax ginseng) بسیار کمتر بوده و هیمالیایی ها از آن در درمان کم اشتهایی و موارد سؤهاضمه بهره می گیرند.
▪ دارف جینسینگ(۲) (panax trifolius) :
از انواع نادر جینسینگ آمریکایی به شمار می آید و سرخپوستان آمریکایی معمولاً از آن در درمان سردرد، سرفه، سوء هاضمه و ... بهره می گیرند.
بررسی های شیمیایی و داروشناسی بر روی این گیاه نشان داده است که جزء اصلی و ماده شیمیایی فعال در Panax ginseng ، ماده ای با عنوان جینسینو ساید است.
ریشه این گیاهان حاوی ۲ تا ۳ درصد از این مواد می باشد و تا کنون حدود ۳۰ نوع مختلف آن از ریشه این گیاهان تخلیص شده و مورد بررسی قرار گرفته است. قابل ذکر آن که فعالیت دارویی هریک از این جینسینوسایدها می تواند به تنهایی در تفبل با جینسینوساید دیگر قرار بگیرد.( به صورت مخالف هم عمل کنند)
برای مثال، دو جینسینوساید Rb۱ و Rg۱ را می توان مورد بررسی قرار داد: یکی از آن ها به عنوان عامل بازدارنده و دیگری در نقش عاملی فعال ساز بر سیستم عصبی تاثیرگذار می باشند. چنین تاثیرات متمایز و متقابلی می تواند موجب فراهم آوردن خواص خارق العاده و گوناگون دارویی و درمانی در گیاه جینسینگ باشد؛ خواصی که در تنظیم و ایجاد هماهنگی در ارگان های مختلف بدن می توانند نقش موثری داشته باشند.
” پنسین “ نیز ترکیب دیگری است که در جینسینگ یافت شده و موجب کاهش قند خون می شود و ترکیبی مشابه انسولین دارد.
سالیسیلات اسید و انیلیک اسید موجود در جینسینگ عامل خواص آنتی اکسیدان در این گیاه بوده و می توان از آن برای مقابله با فرسودگی سود جست.
علاوه بر آن چه ذکر شد، جینسینگ دارای ترکیباتی مشابه هورمون ها و پایین آورنده های کلسترول خون است. ریشه این گیاه می تواند موجب اتساع عروق گشته و خواصی چون ضد افسردگی و ضد اضطراب را به دنبال داشته باشد.
عصاره جینسینگ و جینسینوساید های موجود در آن موجب افزایش قدرت حافظه و یادگیری شده و نیروی جسمانی را بالا می برد. مصرف این گیاه، باعث مقاومت در برابر بیماری ها و عفونت ها شده و افزایش متابولیسم و کاهش تری گلیسریدها را در صورت بالا بودن HDL خون به دنبال دارد.
ترکیبات استروییدی موجود در جینسینگ همچون (Panaxtriol) شباهت زیادی با استرویید های آنابولیک طبیعی بدن داشته و از این رو مصرف این گیاه را برای قهرمانان و ورزشکاران ( بدنسازی) ایده آل می سازد.
بهتر است مصرف این گیاه در طول دوران بارداری متوقف شود.
اخیرا کشف شده است که ژرمانیوم موجود در ریشه جینسینگ دارای اثرات قوی دی هیدروژنی است و از این روبرای فعالیت های اصلی بدن و ارگان های آن مثل کبد، مفید می باشد. 
ـ میزان مورد استفاده :
۱ الی ۵ گرم از ریشه جینسینگ به صورت روزانه برای بیش از ماه توصیه می شود.
تا کنون عوارض جانبی شناخته شده ای برای مصرف این چنینی این گیاه گزارش نشده است.
● طریقه مصرف جینسینگ :
ریشه خشک شده این گیاه سال هاست که مورد استفاده خوراکی افراد قرار می گیرد. این ریشه خشک شده می تواند به تنهایی به صورت دم کرده ( جوشانده و چای ) یا به عنوان بخشی از یک نوشیدنی دم شده گیاهی همراه با سایر گیاهان و یا حتی به صورت افزودنی به سوپ یا به شکل قرص مورد مصرف قرار بگیرد. اما رایج ترین شکل استفاده از آن، به صورت دم کرده و چای یا به صورت عصاره ( شیره ) می باشد.
هم چنین ریشه خشک شده این گیاه می تواند به تنهایی یا همراه با سایر مواد غذایی چون عسل، مورد استفادهقرار گیرد. پودر ریشه این گیاه را می توان به سایر غذاها اضافه کرده یا به صورت کپسول هایی درآورد و در طول روز از آن ها استفاده کرد.
● تهیه چای جینسینگ:
برای تهیه چای جینسینگ، میزان مناسبی آب را بجوشانید و ترجیحا این کار را در ظروف غیر فلزی همچون قوری های لعابی یا چینی انجام دهید. مقداری از ریشه خشک شده را به آن اضافه کنید ( در حدود ۳-۱ گرم ) سپس شعله را کم کرده و اجازه دهید تا به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بجوشد. در صورت تمایل می توانید بیشتر از این مدت نیز آن را بجوشانید تا جایی که آب به نصف مقدار اولیه اش برسد.
حال صبر کنید تا چای کمی سرد شده و دمای آن به دمای اتاق برسد. ( این توصیه ای است که در طب سنتی چین به آن اشاره شده و پیشنهاد شده است که چای با حرارت ولرم و ملایم نوشیده شود) بهتر است که در روز، ۱ یا ۲ فنجان از این چای بنوشید. چای را می توان برای هفته ها در یخچال نگهداری کرد و برای استفاده مجدد، بر روی گاز یا ماکروویو به حرارت مطلوب رساند.
ریشه ها را می توان به صورت قطعه قطعه استفاده کرد. توجه شود که ریشه ها در هنگام تهیه چای و نیز تا پایان مرحله خنک شدن باید در داخل قوری باقی بمانند.
روش دم کردن ریشه کمک می کند تا ریشه نرم و قابل استفاده شود. علاوه بر این می توان با قرار دادن تعدادی از آن ها در ماکروویو نرم و قابل برش شان کرد. دقت کنید که ریشه ها هنگام گرم کردن، نسوزند. می توانید آن ها را به تنهایی یا همراه عسل میل کنید.
میزان ۱ تا ۲ گرم پودر جینسینگ خالص و مرغوب ( با کیفیت عالی ) در روز توصیه شده است. یا این که قطعه ای از ریشه آن را به اندازه یک سکه، مورد استفاده قرار دهید. 
سرخپوستان در هنگام طی مسافت های طولانی، این ریشه ها را برای رفع گرسنگی می جوند و به این ترتیب از خواص سرشار آن نیز بهره مند می شوند.
معمولا توصیه می شود که از خود ریشه جینسینگ یا شیره آن به جای خریداری کپسول یا چای های بسته بندی شده آن استفاده شود چرا که خریداری ریشه تضمین بر کیفیت چیزی است که در اختیار دارید در صورتی که بسیاری از کپسول های جینسینگی که اکنون در بازار یافت می شوند حاوی جینسینگ خالص نبوده و حتی ممکن است مقادیر بسیار نا چیزی جینسینگ داشته باشند. همچنین آن دسته از کپسول هایی هم که با اطمینان حاوی جینسینگ هستند معمولادر دسته ای جای می گیرند که در تهیه آن ها از ریشه چه ها و ریشه های جوان استفاده شده است و بنابراین خواص چندانی نخواهند داشت. همچنین عصاره جینسینگ نیز از موارد بسیار متداول کاربردی آن در چین می باشد که در تهیه آن از کل ریشه به جای جداسازی بخش ها ویا ترکیبات خاصی ازآن مورد استفاده قرار می گیرد ( در واقع همه ترکیبات کل ریشه در عصاره آن نیز یافت می شود).
این عصاره بصورت چکیده ای کامل در مقابل آن چیزی است که غربیان معمولاً از تقطیر و عرق گیری گیاهان دارویی به دست می آورند و بسیار کاراتر می باشد، چرا که با عملیات تقطیر و به نحوی خالص سازی و حذف برخی ترکیبات که ممکن است ناشناخته بوده و در نحوه عمل سایر ترکیبات نقش داشته باشند تا حدی از خواص اصلی گیاه کاسته خواهد شد در صورتی که در این جا این شیره و عصاره حاوی همه ترکیبات موجود در ریشه اصلی بوده و بنابراین قادر است تا با بهترین توان، عمکردهای خود را به انجام برساند.
● تفاوت جینسینگ قرمز و سفید:
در هنگام برداشت جینسینگ به طور طبیعی سفید رنگ بوده و بر اساس اعمال روش های بعدی که در طی آن جینسینگ خشک می شود، رنگ بعدی آن حاصل می گردد. 
در دوران باستان جینسینگ قرمز به جینسینگی اطلاق می شد که پس از عملیات خشک شدن در برابر نور آفتاب به دست می آمد. ولی در دوران مدرن جینسینگ قرمز معمولاً طی پروسه بخار دادن که تأثیر مشابه ای را بر روی رنگ آن می گذارد حاصل می شود. در هر دو صورت این تغییر رنگ در نتیجه کاراملیزه شدن قندهای موجود در ریشه این گیاه اتفاق می افتد. به نظر می آید که تفاوت چندانی میان ریشه خشک شده در آفتاب یا بخار داده شده جینسینگ ( جینسینگ قرمز) با ریشه معمولی جوشانده شده آن ( جینسینگ سفید) در خواص، وجود نداشته باشد.
● چند نکته:
جینسینو ساید با نام علمی Saponins Tri pterpenoid و در برخی مواقع نیز با نام panaxoside در ریشه جینسینگ شناخته می شود.
▪ Saponin ها دارای خواص دیگری چون تب بر بودن، ضد تشنج بودن و تنظیم قند و کلسترول خون را نیز دارا می باشند.
▪ ریشه های جینسینگ فقط در فصل پاییز جمع آوری می شوند چرا که فقط دراین حالت است که می توانند حالت گوشتی و ظاهر مناسب و مطبوع خود را حتی پس از خشک شدن نیز حفظ کنند.

جوز هندی


جوز هندی● خواص :
منشا جوز هندی از از شرق اندونزی و شرق هند در جزایر ملوک است و در آن مناطق یکی از پایــــه های اقتصاد به شمار می رود. از جوز هندی در این مناطق به صورت خشک شده و بیشتر برای چاشنی غذا استفاده می شود. در واقع باید گفت پوسته ی خشک شده ی اطراف دانه در جوز هندی لذیذترین چاشنی برای غذا به کار می رود که البته مقادیر زیاد آن موجب ایجاد حالت رخوت و سستی و سپس اعتیاد به ماده ی آلکالوئیدی آن می شود. 
جوز هندی درختی است دوپایه، به ارتفاع ۸ تا۱۰ متر و دارای برگهای دائمی که در جزائر ملوک به صورت وحشی می روید. شکل ظاهری آن بی شباهت به درخت نارنج نیست زیرا بر روی شاخه های متعدد آن برگهایی متناوب، ساده، کامل، موجدار، بیضوی، نوک تیز، بدون استیبول و چرمی شبیه برگ درخت نارنج به وجود می آید. سطح فوقانی پهنک برگ به رنگ سبز تیره ولی سطح تحتانی آن روشن تر و به رنگ سبز مایل به سفید است. در طول شاخه های آن گلهای نر و ماده بر روی دو پایه به وجود می آید. 
گلهای نر آن دارای پوششی ضخیم، گوشتدار و منقسم به سه قسمت نوک تیز اند و به صورت مجتمع بر روی شاخه قرار می گیرند. 
در گلهای ماده نیز پوششی شبیه گلهای نر وجود داردو دارای یک تخمدان تک خانه است که از لقاح آن یک میوه ی سته شبیه هلو و محتوی دانه های بیضوی محصور در یک پوشش گوشتی و قرمز رنگ تبدیل می شود.
قسمت مورد استفاده ی این درخت دانه و پوشش اطراف آن است. بهره برداری از این درخت معمولاٌ از پایه های ۷ ساله شروع می شود و در سن ۲۵ سالگی نیز حداکثر مقدار میوه از آن به دست می آید و چون در تمام سال میوه بر روی درخت وجود دارد در هر فصلی می توان از درخت بهره برداری به عمل آورد. ولی بهترین موقع زمانی است که هنوز میوه ها در حال باز شدن باشند. 
میوه ی رسیده ی گیاه پس از باز شدن دانه هایی خارج می سازد که درون محفظه ای به رنگ قرمز نهفته می باشند. دقت در وضع دانه ی گیاه نشان می دهد که ارتباط دانه با محفظه ی مذکور منحصراً از راه قاعده ی آن است. هر دانه را نیز از خارج پوسته ی سختی به رنگ قهوه ای که دارای شیارهای عمیق منشعب از قاعده است، در بر می گیرد. 
اگر پوسته ی سخت دانه از آن جدا شود، مغز آن ظاهر می گردد که سطحی چین خورده دارد و وجموعاً به رنگ خاکستری جلوه می نماید. بوی آن مخصوص و طعمش تند روغنی معطر و بسیار مطبوع است. 
پس از چیدن میوه ها دانه های محصور در پوشش خارجی را در آب نمک می خیسانند و پس از آن که با این عمل پوشش خارجی دانه (Macis) از آن جدا گردید، دانه ها را بر روی شاسی ها تحت اثر گرمای ملایم به نحوی که به خوبی تهویه گردند قرار می دهند و مرتباً هر دو روز یک بار آنها را زیر و رو می کنند. با این روش در طی مدت دو ماه مغز درون دانه از پوسته ی آن ازاد می گردد (بر اثر خشک شدن و از دست دادن آب). در این هنگام با قطعه چوب سبک وزنی ضربات ملایم بر روی پوسته ی آن وارد می آورند و مغز دانه را از پوسته جدا می سازند. 
● ترکیبات شیمیایی
دانه ی گیاه که موسکاد نامیده می شود دارای آمیدون، مواد آلبومینوئیدی، مواد چرب جامد به مقدار ۳۵ تا ۴۰ درصد، اسانس ۸ تا ۱۵ درصد و رزین است. 
اسانس موسکاد مایعی بیرنگ با کمی تمایل به زردی دارای بوی معطر و طعم گرم و سوزاننده است. در ترکیب آن نیز مخلوطی از پنین، کامفن راست (۸۰درصد)، دیپانتن، الکلهای ترپنی، کمی اوژنول، سافرانین، میریستین و... یافت می شود.
بوردو موسکاد ماده ی چرب مغز دانه ی گیاه است که برای تهیه آن مغز دانه ها را به صورت گرد در آورده بر روی غربال مویی می گسترانند و تحت اثر بخار آب قرار می دهند تا مواد چرب آن به حالت مایع و قابل استخراج در آید. سپس آن را به سرعت تحت اثر فشار صفحات آهنی سفید که قبلاً به علت قرار گرفتن در آب جوش کاملاً داغ شده است قرار می دهند. 
چون ماده ی روغنی که تحت اثر فشار صفحات آهنی گرم از گرد دانه خارج می شود مقداری آب همراه دارد. برای خارج شدن آب از روغن ظرف محتوی آنها را خنک می نماید به حدی که آب درون آن سرد شده و جدا شدن روغن از آب میسر می شود. صاف کردن روغن به دست آمده نیز باید در دمای ۱۰۰ درجه صورت گیرد. 
● خواص درمانی
دانه ی این گیاه و همچنین پوشش خارجی آن (Masic) از مواد محرک و مؤثر است. ولی ادامه ی مصرف آن خطرناک می باشد و مصرف ۷ تا ۱۲ گرم آن موجب مسمومیت می شود. مصرف بی رویه ی اسانس موسکاد ایجاد رخوت و خواب عمیق همراه با کاهش عمل رفلکس ها می کند. سمی بودن آن برای انسان بیشتر از حیوانات است. با توجه به موارد مسمومیت که غالباً از مصرف موسکاد و اسانس آن پیش می آید، باید همواره این نکان مورد دقت قرار گیرد که اولاً اگر مصرف آنها بی رویه و بیشتر از مقادیر درمانی نباشد و ثانیاً ادامه پیدا نکند بی خطر است. 
موسکاد و پوشش خارجی آن علاوه بر مصارف درمانی در فرمول عده ای از فراورده های دارویی وارد می شود و به علاوه از ان در تهیه ی بعضی لیکورهای مقوی قلب و هضم کننده استفاده می شود. بوردوموسکاد در استعمال خارج به صورت مالیدن بر روی عضو برای درمان رماتیسم به کار می رود. 
● شکلهای دارویی
موسکاد در فرمول الکلای گاروس و همچنین آب ملیس ده کارمس و الکلای فیروراوانتی وارد می شود. 
بوردوموسکاد در تهیه ی بم نروال و لینیمال دوروزن و یا به طور خالص برای مالش دادن بر روی عضو در رماتیسم به کار برده می شود. 
محفظه ی بیرون دانه به مصارف درمانی نمی رسد ولی از آن برای تهیه ی نوعی شراب استفاده می شود. 
اسانی موسکاد به عنوان مقوی و به مقدار ۲۵ قطره یا نصف قاشق چایخوری در یک فنجان آب گرم مصرف می شود مشروط بر آن که به طور مداوم به کار نرود. 
تولید ادویه جوز هندی در اندونزی به عنوان یک حرفه محسوب می شود و در تمام سال عده ی خاصی به خشک کردن و تولید آن مشغولند. همان طور که گفته شد جوز هندی از طعم بسیار لذیذی برخوردار است و در کشورهای گرمسیری به خصوص طرفداران خاص خود را دارد. جوز هندی به دلیل دارا بودن آلکالوئیدهای خاص تسکین دهنده ی دردهای مفصلی و روماتیسمی است ولی افراط در مصرف آن بر روی بخش کنتل احساسات در مغز تأثیر گذاشته و در واقع آن را تحریک می کند و پس از مصرف آن احساس نشاط و رضایت به همراه سستی و رخوت در انسان پدید می آید.البته مصرف ان بستگی به طبع اشخاص دارد. (برای افراد سرد مزاج بسیار مفید است.) .
▪ نحوه استفاده : خوراکی


چای سبز


چای سبزاخیراً از فواید بسیار چای سبز صحبت های زیادی می شود و حتی چای را بهترین نوشیدنی پس از آب می دانند . چای محتوی میزان کمی از رنگدانه ها ، مثل کافئین و ... است . چای سیاه و چای سبز هر دو از 
گیاه واحدی به دست می آیند. تفاوت در این است که برای تهیه چای سبز برگها را بخار داده ، گرد می کنند و سپس آنرا خشک می نمایند . ولی برای تهیه چای سیاه برگها ، خشک شده ، تخمیر شده و برشته می شوند یعنی فرآیند بیشتری به روی چای صورت می گیرد.
هم چای سیاه و هم چای سبز دارای رنگدانه هایی می باشند که اثر کاهش ابتلا به سرطان های مختلف در آنها دیده شده است . زمانی که چای با غلظتی مناسب دم بکشد ، تنها محتوی نیمی از کافئین یک فنجان قهوه است . با اینحال چای بدون کافئین هم وجود دارد . 
چای های گیاهی نیز دم کرده برگ گیاهان مختلف هستند و گفته می شود حاوی رنگدانه های چای، بدون وجود کافئین می باشند، که البته درست است ، اما رویه مصرف آنها بسیار مهم است ، چراکه ممکن است درمواردی نیز خطر زا بشوند . اگر مبتلا به بیماری تب یا به عبارتی حساسیت بهاره هستید، با مصرف اینگونه نوشیدنی ها بدنتان را تحریک نکنید . 
مصرف چای تأمین کننده رنگدانه هایی است که شما به طریق دیگر دریافت نمی کنید، پس با مصرف متعادل این نوشیدنی مفید زمینه های سلامتی را درخود فراهم آورید .
● چای سبز و پیشگیری از آلزایم
یک ماده موجود در چای سبز - که ضدسرطانی شناخته شده است - از بروز بیماری مغزی آلزایمر نیز پیشگیری می کند.
دانشمندان یک ماده آنتی اکسیدان گرفته شده از چای سبز را با نام EGCG به موشها تزریق کردند و دریافتند این ماده تولید پروتئین بتا-آمیلوئید را کاهش می دهد. این پروتئین باعث تشکیل پلاکهایی می شود که در مغز مبتلایان آلزایمر انسداد ایجاد می کند. چند ماه بعد از تزریق ، تشکیل پلاک تا ۵۴درصد کاهش یافت.
البته از آنجا که عناصر دیگری در چای سبز موجود است که مانع از فواید EGCG می شود ، نوشیدن چای سبز میزان تشکیل پلاکها را در مغز کاهش نمی دهد ولی در عوض مصرف قرصهای مکمل حاوی EGCG می تواند مفید واقع شود. سایر تحقیقات نشان داده است این ماده از بروز برخی سرطان ها پیشگیری می کند و می تواند از گسترش ویروس عامل ایدز نیز جلوگیری کند.
● چای سبز Green Tea
چای سبز معمولاً برای معالجه بیماریها تجویز می شود. اما مردم در تمام نقاط جها ن پی برده اند که نوشیدن چای سبزبطور روزانه فواید سلامتی زیادی دارد. چای سبز ماده پیشگیری کننده مهمی در قبال سرطان، افزایش چربیهای خون، سفت شدن رگها و حفره های دندان تلقی میشود. این گیاه در قبال اسهال خونی ناشی از باکتری مصونیت ایجاد می کند. چای سبز در رفع پاره ای از عفونتهای قارچی، باکتری و حتی ویروسی (نظیر سرماخوردگی عادی) نیز مفید است. تفاوت بین چای سبزو سیاه در نحوه عمل آوری آنهاست. برگهای تازه چای کمی بخار داده میشود و سپس به سرعت در چای سبز خوشکانده میشود. این عمل از کنش آنزیمها در متلاشی کردن مواد غذایی و مغزی موجود در چای بنام "پلی فنول" که عناصر ضد سرطانی چای سبز محسوب میشوند، پیشگیری می کند. پلی فنول چای سبز حتی در مقایسه با ویتامین های C و E ضد اکسید کننده بهتری است. چای سبز برای سیستم هاضمه شما نیز مفید است. چای سبز سبب میشود که روشنتر فکر کنید و حتی قوه بینایی شما را نیز تقویت 
می کند. این گیاه رگها را تقویت و از تجمع چربیهای زیاد در خون جلوگیری می کند. این گیاه خلط را از گلوی ملتهب پاک و اثر مواد سمی را خنثی می کند. "تانین" موجود در این گیاه می تواند از تداوم اسهال جلوگیری کند. اگر در صدد افزایش میزان تانین در چای هستید، بگذارید بیشتر دم بکشد. 
▪ معرفی گیاه
گیاه چای، گل بزرگی است که دارای برگهای همیشه سبز است. چای سبز اثالتاً بومی چین است که در آن کشور بیش از پنج هزار سال مورد مصرف بوده است. امروزه چای در تمامی نقاط آسیا و بخشهایی از خاورمیانه و آفریقا نیز کشت میشود. چای سیاه در آمریکا بیشتر رایج است و تخمیر داده میشود و به اندازه چای سبز سالم نیست. چای سبز تخمیر داده نمیشود (چای اولانگ نیمه تخمیر شده است). 
▪ ترکیبات گیاه
غنچه برگ و برگهای جوان بهترین بخش چای سبز هستند. چای حاوی کافئین آلکالوئیدهای پورین، تئوفیلین و تئوبرومین است. اما فعال ترین ترکیبات موجود در آن عبارت است از پلی فنولها که بسیاری از خواص درمانی و پیشگیرانه ناشی از وجود آنها است. 
▪ اشکال موجود 
اغلب فرآورده های چای سبز به صورت برگ خشک چای عرضه میشوند. البته عصاره های تهیه شده از برگها و غنچه برگ آن موجود است. چای سبز حاوی ۳۰۰ تا ۴۰۰ پلی فنول و ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم کافئین در هر لیوان است. فرآورده های چای سبز عاری از کافئین دارای پلی فنولهای فشرده (۶۰ تا ۸۹ درصد کل پلی فنولها) است. 
● نحوه ‌مصرف
یکی از عناصر فعال در چای سبز به اندازه آسپیرین ازتجمع پلاکتهای خونی جلوگیری می کند که این اثر جریان خون را بهبود می بخشد. چای سبز از سخت شدن رگها نیز جلوگیری می کند. تحقیقات مردمی نشان می دهد که در کشورهایی که مردم هر روز چای سبز مصرف می کنند موارد سرطانی کمتر بوده است، هر چند بین این دو هیچ رابطه علت و معلولی تایید نشده است. اما چای سیاه فاقد خاصیت مشابهی است. در واقع، اگر به مقدار زیادی چای سیاه مصرف کنید، ضریب خطر ابتلا به سرطان راست روده، کیسه صفرا و مخاط رحم را افزایش می دهید.
اثرات ضد سرطانی چای سبز در موارد سرطان مجرای معده- روده ای، سرطان ریه و پستان بیشتر نمایان است. چای سبز قویاً به عنوان جایگزینی برای چای سیاه و قهوه توصیه میشود. نوشیدن روزانه سه لیوان چای سبز (حاوی سه گرم مواد حل شدنی، یا ۲۴۰ تا ۳۲۰ گرم پلی فنولها) یا روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم عصاره استاندارد چای سبز (عصاره ها باید حاوی ۸۰ درصد پلی فنولها و ۵۵ درصد اپی گالوکزچین) میزان مصرفی چای سبز است. انواع فرآورده های کپسولی و مایع چای سبز نیز قابل دسترسی است.
▪ تداخل های احتمالی
اگر داروهای الکالین (نسخه ای یا بدون نسخه) مصرف می کنید، بهتر است که از مصرف چای بپرهیزید. تانین موجود در چای با داروهای الکالین (قلیایی) تداخل پیدا می کند که این امر سبب میشود که داروها کم اثر باشند.


خار مریم


خار مریم ، دشمن هپاتیتتنوع بالای اقلیمی کشور موجب رویش بیش از ۸ هزار گونه گیاهی شده است که از این تعداد در حدود ۳ هزار گونه دارای ترکیباتی با خواص دارویی هستند. 
با توجه به نیازهای جوامع بشری و وجود توانایی های بالقوه ، کثرت گونه ها و کاربردهای فراوانی که گیاهان دارویی دارند ، پژوهش و تحقیق در این زمینه بسیار ضروری است ، مهمترین روشهای علمی در زمینه تحقیق و پژوهش گیاهان دارویی کاربرد بیوتکنولوژی و تکنیک های مهندسی ژنتیک در این زمینه است. در این راستا محققان موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی موفق به دستیابی به فناوری تولید سیلیمارین به عنوان یکی از موثرترین داروهای گیاهی در درمان بیماری های کبدی از گیاه خار مریم شده اند. به این بهانه ما نیز با دکتر طاهره حسن لو، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ، مجری این طرح به گفتگو نشسته ایم.
● خار مریم از کدام تیره گیاهی محسوب می شود؟
گیاه خارمریم (Silybum marianum (L.) Gaertn) گیاهی یک یا دو ساله از تیره کاسنی است که دانه های آن متابولیت های ثانویه و ارزش دارویی بالایی ، خصوصا در درمان بیماری های کبدی دارد. ترکیبات اصلی آن مخلوطی از فلانولینگان هاست که سیلیمارین نامیده می شود. در کشورهای مختلف فرآورده های فراوانی از عصاره حاصل از میوه های این گیاه عرضه شده است و این گیاه از پر مصرف ترین گیاهان دارویی در جهان به شمار می آید.
● چرا برای تولید سیلیمارین از خار مریم استفاده کرده اید؟
با توجه به وجود گیاهان دارویی فراوان در کشور و کاربردهای مختلف ازترکیبات حاصل از این گیاهان در دنیای پزشکی امروزه درصدد برآمدیم گیاهی را انتخاب کنیم که دارای خواص دارویی گسترده بوده و ضمن رویش در ایران ، قابلیت کشت و تکثیر در شرایط آزمایشگاهی را داشته باشد.
در این خصوص گیاه خارمریم انتخاب شد که در مناطق شمال ، غرب و جنوب غرب ایران رویش دارد و تاریخ درمانی آن به ۲ هزار سال پیش برمی گردد و از آن به عنوان یک داروی محافظت کننده کبد نام برده اند. حال با توجه به این خواص دارویی تصمیم گرفته شد با شرایط کشت بافت و سلول در آزمایشگاه سیلیمارین (ماده موثر این گیاه) از گیاه خارمریم استخراج شود.
لازم به ذکر است میزان تولید ماده موثر سیلیمارین در آزمایشگاه موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی بالاتر از میانگین جهانی گزارش شده است. میانگین سیلیبین (مهمترین ماده تشکیل دهنده سیلیمارین) تولید شده در شرایط آزمایشگاهی بر اساس سایر گزارش ها ۰.۱ میلی گرم در گرم ماده خشک بوده است. 
مقدار کل سیلیمارین تولید شده در شرایط آزمایشگاهی در این موسسه حدود ۰.۴۴ میلی گرم در گرم ماده خشک بوده که بیش از نیمی از آن مربوط به ماده سیلیبین است. با طرحی که هم اکنون در دست اجراست و با بررسی تاثیر سایر الیسیتورها (عوامل محرک) در آینده با افزایش تولید ماده مزبور روبه رو خواهیم شد.
● این گیاه دارای چه خواص درمانی تایید شده است؟
بخشی از گیاه که برای خواص درمانی استفاده می شود دانه است و ماده موثر درمانی آن سیلیمارین نامیده می شود. مهمترین کاربرد درمانی این گیاه اثر محافظتی روی کبد است که در مطالعات حیوانی و انسانی نیز گزارش شده است.
در مطالعات بالینی متعددی مصرف سیلیمارین در درمان بیماری کبدی مانند سیروز، هپاتیت ویروسی و سمی مزمن ، کبد چرب و التهاب مجرای صفرا موثر بوده است که دلیل آن را خواص آنتی اکسیدانی این ماده می دانند. سیلیمارین سلولهای کبد را در برابر هرگونه آسیب نابود کننده حاد یا مزمن محافظت می کند. همچنین در کاهش کلسترول خون ، افزایش سیستم ایمنی بدن ، درمان انواع سرطان ، کاهش عوارض جانبی در بیماران تحت درمان با شیمی درمانی برای سرطان و سنگ کیسه صفرا نیز اثرات جالب توجهی دارد. 
استفاده از این گیاه در درمان بیماری های کبدی پیشینه ای ۲۰۰۰ ساله داردو امروزه به کمک فناوری های جدید، بار دیگر در نقش داروی هپاتیت ظاهر شده است 
از مزایای دیگر این ماده ، اثر ضد سرطانی سیلیمارین روی سلولهای سرطانی پروستات ، پوست ، سینه ، تخمدان ، مغز و کاهش قند خون در بیماران دیابتی است. امروزه کپسول های حاوی سیلیمارین از شرکتهای مختلف و حتی چای کیسه ای حاوی پودر بذر این گیاه یا پودر سیلیمارین به صورت بسته های بزرگ در دنیا عرضه می شود.
از نظر مکانیسم اثر و اثربخشی دارویی روی بیماری های کبدی ، تاکنون هیچ داروی شیمیایی و گیاهی در دنیا موفق به جایگزینی با این ماده نشده است.
● طرح مزبور هم اکنون در چه مرحله ای است؟
میزان پیشرفت کار تاکنون بسیار خوب بوده است و اکنون مرحله آزمایشگاهی را طی می کند. میزان تولید این ماده در آزمایشگاه موسسه ۰.۴۴ میلی گرم در گرم ماده خشک است که این میزان از گزارش های جهانی آن بالاتر است. ضمنا در بررسی نمونه های خارمریم که در مناطق مختلف ایران رویش دارد ، مناطقی شناسایی شده که از نظر محتوای سیلیمارین از برتری بالایی به نمونه اصلاح شده خارجی برخوردار است.
زمان اتمام این طرح یک سال و نیم دیگر است. گفتنی است ۴۰ درصد این کار در قالب رساله و ادامه طرح که منجر به اقتصادی شدن تولید خواهد شد در موسسه مذکور انجام می شود. از بارزترین مشکلات موجود دراین پروژه کمبود مواد آزمایشگاهی و بودجه تحقیقاتی است.
ضمنا به منظور تولید در سطح تجاری چنین ترکیباتی تجهیز آزمایشگاه هایی که دارای بیواکتور باشند ضروری است.
● کشورهای دیگر در این زمینه چه تحقیقاتی انجام داده اند؟
در کشورهایی مانند چین ، امریکا ، استرالیا و اسپانیا کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است که به عنوان مثال کشور چین یکی از صادر کنندگان بزرگ سیلیمارین در جهان محسوب می شود و در کشور امریکا کشت و پرورش گیاه خار مریم جزو مهمترین اولویت های تحقیقات گیاهان دارویی هستند.
با توجه به مضرات داروهای شیمیایی و افزایش سطح مطالعات و دانش افراد ، تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی در جهان رو به افزایش است. به عنوان مثال در کشور آمریکا از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲ هزار میلادی استفاده از داروهای گیاهی ۴۶ درصد افزایش یافته است. با توجه به سابقه طولانی کشور ایران در استفاده از طب سنتی و گیاهی یقینا استقبال خوبی از این دارو صورت خواهد گرفت.
تعدادی از شرکتهای دارویی در سال اخیر به دنبال تولید این دارو در داخل کشور هستند و تحقیقاتی درخصوص بررسی اثرات این دارو و درمان دام نیز آغاز شده است.

حنا


حنا، نعمتی در مزرعه‌گیاهان دارویی از دیر باز در کشورمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اکنون نیز با وجود پیشرفت‌های شگرف صنعت داروسازی، این گیاهان جایگاه خود را در بین اکثر مردم حفظ کرده‌اند. یکی از این گیاهان حنا است. این گیاه چه به صورت مصرف موضعی و چه به صورت خوراکی در کتاب‌های طب سنتی ایران و چین بارها و بارها آمده است و برای آن مصارف متعددی از جمله درمان جذام، یرقان، سنگ کلیه، جرب و غیره ذکر شده است. در طب جدید نیز خاصیت ضد قارچی، ضد باکتریایی، تب بری، ضد التهاب و محافظت از پوست در برابر آفتاب این گیاه به اثبات رسیده است و حنا توانسته جایگاه خود را به عنوان یک گیاه دارویی حفظ نماید. 
▪ حنا و پوست‌
ماده رنگی که از حنا به دست می‌آید در فرآورده‌های آرایشی کاربرد وسیعی دارد. 
رنگ کردن موی سر با حنا، رنگ قهوه‌ای بلوطی به آن می‌دهد و اگر مو را همزمان با حنا و نیل رنگ کنند رنگ مو به سیاهی می‌زند. جوشانده برگ‌های خشک حنا به همراه اندکی آب لیمو برای رنگ‌آمیزی مو استفاده می‌شود.
برگ‌های حنا انگشتان، ناخن‌ها، دست‌ها و پاها را به رنگ نارنجی تیره درمی‌آورد و با ترکیب آن با گیاهان دیگر رنگ قرمز تند به دست می‌آید.معمولا گرد نرم حنا را بصورت خمیری مصرف می‌کنند. به علت خواص گندزدایی و قابض بودن حنا در تولید تونیک‌های پوست و مو نیز آن را مصرف می‌نمایند.
در بازار ایران بطور سنتی آنچه به نام رنگ حنا در عطاری‌ها به فروش می‌رسد مخلوط حنا با گرد برگ خشک شده گیاه نیل است. می‌توان از مخلوط کردن حنا و آب به همراه کمی بهار نارنج خمیری به دست آورد که باید برای رنگ کردن مو اکثراً چند ساعت بر روی موها قرار داد و برای ایجاد رنگ حنای روشن نیز می‌توان حنا و آب اکسیژنه ( به میزان بیست حجم) را بطور متناوب مصرف نمود. شامپوهای محتوی عصاره حنا سال‌هاست که جای خود را بخوبی در بین مردم باز کرده‌اند. این شامپوها با توجه به خواص متعدد گیاه حنا دارای فواید بسیاری است از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن ، پیشگیری و درمان خارش سر و شوره ، دارا بودن اثرات ضد قارچی، میکربی و ویروسی ، از بین بردن چربی زاید مو ، جلوگیری از تعریق زیاد (این امر بخصوص در کشور ما که بانوان از حجاب اسلامی و روسری استفاده می‌کنند، بسیار مهم و اثر بخش می‌باشد)‌
تمامی این موارد موجب مقبولیت روز افزون این محصول و گرایش تولید کنندگان محصولات بهداشتی و آرایشی به سمت تولید آن گردیده است.
▪ عصاره حنا 
دو روش ساده تهیه عصاره حنا به شکل ذیل است: ۲۵۰ گرم گرد برگ حنا را به یک لیتر آب اضافه نماید و به مدت ۱۵ دقیقه با حرارت کم بجوشانید محلول را پس از خنک شدن صاف نمایید. پس از این بوسیله حمام آب گرم حجم مایع صاف شده را به یک سوم کاهش دهید.یک گرم گرد حنا را به ده میلی لیتر آب مقطر اضافه کنید. مخلوط حاصل پس از تکان دادن باید به مدت چهار ساعت بماند و سپس مخلوط حاصل را صاف نمایید.
▪ عوارض جانبی 
توجه داشته باشید به صرف گیاهی بودن نباید یک ماده را به هر شکلی مصرف نمود.حنا در عین حالی که بسیار مفید است می‌تواند زیان‌آور نیز باشد. حنا برای حلق و ریه زیان‌آور است و لذا باید به همراه کتیرا خورده شود. مقدار مجاز خوردن آن پنج گرم است و مصرف بیشتر از آن خطرناک است. در کتب برخی اطبای معروف ایران مقدار قابل خوردن از ساییده برگ آن ۵/۲ گرم و خیس کرده در آب تا ۳۵ گرم هم ذکر شده است، اما باید به تدریج مصرف شود. به طوری که هر بار کمتر از ۵/۲ گرم از برگ آن مصرف داخلی شود.
حساسیت تماسی، آسم، سقط جنین و اثر سوء بر روی حلق و ریه عوارض دیگر حنا هستند. به هنگام کار با این گیاه باید دقت کرد تا از ورود آن به چشم جلوگیری شود.

خاکشیر


خاکشیرخاکشیر گیاهی است علفی یک‌ساله یا دوساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است، ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد؛ قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری قرمز تیره.
● خواص دارویی
▪ خاکشیر از نظر طب قدیم ایران، گرم و تر است .
▪ التیام‌دهنده زخم و جراحات است .
▪ جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال‌های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است .
▪ خاکشیر ادرارآور، تب‌بر و بازکننده صداست .
▪ برای دفع کرم، سرخک، مخملک و از بین بردن کهیر و التهابات پوستی مفید است.
▪ از گل‌ها و برگ‌های گیاه می‌توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد .
▪ در دفع سنگ کلیه موثر است. برای دفع سنگ کلیه می‌توان خارشتر ،‌خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرد و صبح ناشتا خورد .
▪ برای برطرف کردن جوش‌های صورت که به‌علت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا به‌مدت دو هفته آن را میل کنید تا جوش‌ها از بین برود.
● مضرات 
▪ بعضی از افراد هنگامیکه خاکشیر می خورند ممکن است سردرد بگیرند این‌گونه شاخاص باید خاکشیر را با کتیرا بخورند .


خشخاش

خشخاش

خشخاش یک گیاه علفی یکساله است که از تیر تا مرداد گل می دهد و قرنهاست که کشت وکار می شود. خشخاش به احتمال زیاد بومی خاورمیانه است ولی امروزه در مناطق معتدل نیمکره شمالی برای دانه های روغنی آن و بعنوان داروی گیاهی و برای تولید تریاک در کشورهای مناطق مدیترانه ای تا کشورهای نیمه حاره آسیا,. چین و ژاپن کشت می شود. کشت و کار خشخاش در اروپا و آسیا بنظر می رسد از شرق به غرب بوده است. ماده خامی که جنبه دارویی دارد ماده شیرمانندی است که در اثر ایجاد بریدگی روی کپسولهای نارس خارج می شود. منابع اصلی تریاک کشورهای ترکیه (آسیای صغیر), هند, شوروی سابق و چین می باشد. کپسولهای خشک شده ماده خام دارویی در بسیاری از کشورهای اروپایی هستند. تریاک خام و کپسولهای خشک حاوی الکالوئیدهای بی نهایت سمی هستند که بیش از ۲۰ تای آنها تاکنون شناسایی شده اند. تریاک حاوی حدود ۱۲ درصد مورفین و کپسولهای خشک خیلی کمتر یعنی ۳/۰ تا ۲/۱ درصد مورفین دارند. مهمترین الکالوئیدهای تریاک شامل مورفین, نارکوتین,. پاپاورین, کدئین, تبائین و نارسئین می باشند. مورفین درد را کاهش می دهد حتی زمانی که داروهای استاندارد تاثیری ندارند و بر مرکز عصبی مسکن است. کدئین اثرات کشنده درد داروهای متعدد را کاهش می دهد و تمایل به سرفه کردن را متوقف می کند. پاپا ورین انقباضات عضله شل را تخفیف می دهد. در داروسازی این الکالوئیدها جزئی از داروها هستند. مورفین و تریاک خام تابع قوانین بین المللی مواد مخدر هستند و بنابراین تولید آنها و داروهای ساخته شده از آنها تحت نظر دولتها می باشند.

خردل سیاه


خردل سیاهخردل سیاه یک گیاه علفی یکساله است که از اردیبهشت تا مهر گل می دهد و به احتمال خیلی زیاد بومی شرق مدیترانه است ولی بعضی محققین اعتقاد دارند بومی جنوب غربی اروپا تا آسیای مرکزی می باشد. کشت و کار خردل سیاه باعث شده است تا در سرتاسر دنیا پراکنده شود و در حال حاضر بصورت وحشی و زراعی دیده می شود. این گیاه در کنار جاده ها, حاشیه رودخانه ها و در زمینهای پست و مرتفع در زمینهای غرقابی یافت می شود.ترکیبات موثره در بذر می باشند. گیاهان به محض اینکه رنگ میوه ها زرد متمایل به قهوه ای بشود برداشت می شوند. سپس بصورت دستجاتی میشوند, کناری می گذارند تا برسد, سپس کوبیده شده و تمیز می شوند. دارو بدون بو است, طعم روغن می دهد و باعث سوزش زبان می گردد. در حضور رطوبت بذور اسانس فراری تولید می کنند که باعث سوزش چشم ها می شود و باعث تحریک اشک می گردد. بذور حاوی گلیکوزیدهای خردل است که در اثر هیدرولیز, اسانس فرار خردل حدود ۳۰ دصرد اسانس, پروتئین و دیگر ترکیبات تولید می کند. 
اسانس فرار پوست و غشاهای مخاطی را می سوزاند. البته به مقدار کم ترشح شیره معده را افزایش و اشتها را تحریک می کند. از نقطه نظر دارویی در گچ و ضماد برای درمان روماتیسم, التهاب حاد مجاری تنفسی و بهبود خون رسانی استفاده می شود. البته مصرف زیاد آن مانند گچ باعث سوزش و ایجاد تاول روی پوست می شود. در گذشته از بذر برای استخراج اسانس استفاده می کردند که در حال حاضر این اسانس سنتر می شود. بذور خردل سفید (sinapis alba) بیشتر استفاده می شوند و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. دارو از گیاهان زراعی بدست می آید. خردل سیاه عمدتاَ در هلند و کشورهای منطقه مدیترانه و آمریکای شمالی کشت می شود.

گیاه یونجه


خواص دارویی گیاه یونجهگلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد .
یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد .
یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود .
زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند .
پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .
● ترکیبات شیمیایی:
یونجه سرشار از ویتامین های A,C,E,K و همچنین دارای آمیلاز که انزیم مخصوص هضم مواد نشاسته ای است می باشد .
آنزیم های بسیاری در یونجه یافت می شود بعنوان مثال می توان از امولسین ،‌اینورتاز ، و پکتیاز نام برد .
یونجه دارای حدود ۲۰%‌پروتئین می باشد پروتئین های موجود در یونجه عبارتند از :‌
لیزین ،‌آرژنین ، هیستیدین ، آدنین ، فنیل آلانین ،‌آسپاراژین و سیستین . یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست
یونجه همچنین دارای منیزیوم ، آهن و مقدر جزئی ارسنیک و سیلیس است
بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است .
● خواص داروئی:
یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است
۱) یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد شیره آن برای بچه هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است . حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه ها می فروشند که آنرا می توان برای بچه های شیر خوار مصرف کرد .
برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آنرا جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنرا صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که بصورت شربت داراید . مقدر مصرف برای طافال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم یم باشد که می توان به شیر آنها اضافه نمود .
اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می توانند از این شیره استفاده کنند
۲) یونجه رابصورت تازه و یا جوانه آنها رابا سالاد میل کنید . جوانه یونجه را بصورت بسته بندی شده می توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید .
۳) یونجه ملین است
۴) یونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراین خونساز است و برای کسانیکه به کم خونی مبتلا هستند مفید است
۵) یونجه بعلت درا بودن آهن برای درمان بیمایر راشیتیسم بکار می رود
۶) عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین میرود
۷) یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد بجاری اسفناج مصرف می شود
۸) یونجه را در داروخانه ها و فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها بصورت پودر ، کپسول و قرص بفروش می رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است
۹) با همه مزایایی که یونجه درد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدر زیا د از آن می خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند
۱۰) ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعضه دارند بگذارید آنها را شفا می دهد
۱۱) تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورت دم کرده مصرف کنید
۱۲) دم کرده یونجه درمان اسهال است
۱۳) برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی ۲-۳ فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید
۱۴) برای درمان لقوه و رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آنرا صاف کنید و روزی چند قاشق از آنرا بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.
۱۵) یونجه حاوی مقدرزیادی ویتامین است . کوبیده آن زخم را بسرعت الیتام داده و از خونریزی جلوگیری می کند .
گلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آنزمی باشد .
یونجه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد .
یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از یاران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت . یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود .
زنبور عسل گل یونجه را دوست درد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند .
پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد .

خواص دارویی گل میخک


خواص دارویی گل میخکدرخت میخک بومی جزایر اندوزی و اقیانوسیه است و به علت زیبایی خاصی که دارد امروزه در بشتر نقاط دنیا به عنوان درخت زینتی پرورش داده می شود. 
میخک درختی است کوچک و مخروطی شکل که برگهای آنها هیچ وقت زرد نمی شود و در تمام طول سال سبز است. 
ـ اسانس میخک دارای اوژنول، کاربوفلین، الکل، بنزیلیک، بنزوات دموتیل، فورفوول و اتیلن می باشد اوژونول که ماده اصلی میخک می باشد، آرام کننده و ضد عفونی کننده از آن در دندان پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می شود. 
ـ خواص طبیعی گل میخک: خشک شده غنچه درخت از دو هزار سال بیش به عنوان ادویه به کار می رفته است. از نظر طب قدیم ایران میخک خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است.
ـ برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید.
ـ میخک تقویت کننده مغز می باشد و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
ـ میخک از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان می باشد.
ـ حالت تهوع و استفراغ را برطرف می کند، بدین منظور می توان ۲ قطره از اسانس میخک را در یک لیوان ریخت و نوشید و یا از یک فنجان دم کرده میخک استفاده کرد. 
ـ برای رفع سردرد مفید است.
ـ ضعف اعصاب را درمان می کند.
ـ در برطرف کردن فلج و لقوه مؤثر است.
ـ برای رفع تنگی نفس مفید است.
ـ جویدن میخک بوی بد دهان را برطرف می کند ولی مواظب باشید که با زبان تماس نگیرد زیرا باعث سوزش زبان می شود. 
ـ کسانی که مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند.
ـ مقوی معده و جهاز هاضمه است .
-کبد و کلیه را تقویت می کند.
ـ سکسکه را برطرف می کند.
ـ کسانی که قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند.
ـ برای درمان غذایی و تقویت رحم باید از ۴ گرم میخک، هر روز به طور مرتب استفاده نمود.
ـ میخک اشتها آور است و بدن را تقویت می کند.
ـ میخک ضد عفونی کننده بسیار خوبری است و می توان از آن به عنوان کمپرس برای شستشوی زخم ها استفاده کرد.
ـ برای آسان کردن زایمان خانم های حامله باید در ماههای آخر بارداری هر روز چای میخک استفاده کنند و حتی در اتاق های زایمان نوشیدن چای میخک، زایمان را تسهیل می کند.
میخک تب بر و کرم کش است و داروی کرم کش دارای میخک می باشند.
ـ برای گردش خون و قلب مفید است.
ـ اسهال و دل درد را درمان می کند.
ـ برای برطرف کردن دردهای رماتیسمی ۳ تا ۴ قطره روغن میخک را با ۵ گرم روغن بادام مخلوط کرده و روی قسمت های دردناک بمالید.
ـ برای درمان کمر درد، چای میخک و یا ۲ قطر اسانس میخک را با آب گرم و یا چای مخلوط کرده و بنوشید.
ـ استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.
ـ نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا، گاز و درد معده را از بین می برد. (برای تهیه چایی یا دم کردن میخک مقدار ۱۰ گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و به مدت ۵ دقیقه دم کنید.) 
مضرات میخک:
همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است، بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شود. این گونه افراد باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و بخورند.