مرطوب کننده طبیعی

● مواد لازم
▪ یک فنجان روغن هسته انگور
▪ یک چهارم فنجان روغن نارگیل
▪ نصف فنجان آب مقطر
▪ ۱۰ قطره عصاره برگ ریحان
▪ یک چهارم فنجان کرم ویتامین (آ)
▪ نصف فنجان موم
▪ پنج قطره عصاره اسطوخودوس
● طرز تهیه
موم را با حرارت غیر مستقیم بخار آب جوش ذوب کنید. روغن ها را به آن افزوده و هم بزنید. مواد درون ظرف را پس از سرد شدن، داخل مخلوط کن ریخته و سایر مواد را به آن اضافه کنید. پس از گذشت پنج دقیقه ترکیب آماده است.

معجزه ارزان مرطوب‌کننده‌ها

خارش، پوست‌پوست شدن و قرمزی پوست، همه‌ از علا‌یم خشکی پوستند که اگرچه بسیار آزاردهنده اما قابل درمانند. 
مهم‌ترین توصیه ای که پزشکان برای مقابله با خشکی پوست می‌کنند مصرف منظم کرم‌های مرطوب کننده است. کمتر چیزی به اندازه یک پوست سالم و با طراوت در زیبایی آدم نقش دارد. 
اهمیت سلامت پوست به حدی است که خیلی وقت‌ها صفاتی که با دیدن یک نفر به ذهنمان می‌رسد، چیزی نیستند جز همان ویژگی‌های پوست او: شاداب، زنده، با طراوت، زیبا و... بنابراین تعجبی ندارد که بعضی‌ها به همان اندازه که به سلامت بدنشان اهمیت می‌دهند و حتی بیشتر از آن، به زیبایی پوستشان اهمیت دهند. 
یکی از مشکلات پوستی که با شروع فصل سرما بیشتر دیده می‌شود، خشکی پوست است. حتما شنیده‌اید که می‌گویند پوست‌های خشک، زودتر پیر می‌شوند. این یک واقعیت است. پوست خشک، یک پوست بیمار و آسیب‌پذیر است. خیلی راحت‌تر چروک می‌شود، خیلی سریع‌تر دچار لک می‌شود و خیلی زودتر پیر می‌شود. اما اینها عوارض بلند مدت خشکی پوست هستند. خشکی پوست در کوتاه‌مدت حتی آزاردهنده‌تر است، زیرا باعث خارش، ترک‌خوردگی‌ و پوسته‌ریزی می‌شود.
● چرا پوست خشک می‌شود؟
برای اینکه بهتر متوجه شوید چه چیزهایی باعث خشکی پوست می‌شوند، ابتدا باید کمی با ساختمان‌ پوست آشنا شوید. پوست از ۳ لایه تشکیل شده است که عبارتند از:
۱) اپیدرم: خارجی‌ترین لایه پوست است که ضخامتی در حد یک ورقه کاغذ دارد.
۲) درم: لایه میانی و قسمت عمده تشکیل‌دهنده پوست است. درم حاوی الیاف کلاژن و الا‌ستین است، یعنی همان چیزهایی که پوست شما را محکم و انعطاف‌پذیر نگه می‌دارند. قوام پوست شما به وجود این الیاف بستگی دارد.
۳) زیر پوست: این لایه که در زیر درم قرار گرفته، عمدتا از چربی تشکیل شده است. عروق و اعصاب، فولیکول‌های مو، غدد چربی و غدد عرق هم در همین قسمت قرار دارند.
در قاعده لایه اپیدرم، یک‌سری سلول به‌نام سلول‌های قاعده‌ای وجود دارند. این سلول‌ها دائما تقسیم می‌شوند و تکثیر می‌یابند و سلول‌های پوستی جدید ایجاد می‌کنند. سلول‌های پوستی جدید سپس به طرف خارج پوست حرکت می‌کنند و وقتی به سطح پوست رسیدند، به تدریج چروکیده می‌شوند و می‌میرند و جای آنها را سلول‌های جدید می‌گیرند. این سلول‌های مرده، لایه شاخی پوست را تشکیل می‌دهند که خارجی‌ترین قسمت اپیدرم به حساب می‌آید. 
با این توضیحات ممکن است تصور کنید که لایه شاخی پوست به هیچ دردی نمی‌خورد و فقط باید با لیف و کیسه به جنگ آن رفت، در حالی که سلول‌های لایه شاخی وظیفه‌ای به مراتب مهم‌تر از مردن دارند! در واقع لایه شاخی یک ساختار کاملا پویا است که نه تنها در ظاهر شما نقش عمده‌ای دارد، بلکه به‌طور مستقیم روی سلامتی شما تا‡ثیر دارد. به‌طور طبیعی، عمده فضای بین سلول‌ها در لایه شاخی از چربی‌ها پوشیده شده است. این چربی‌ها یک سد حفاظتی قوی به‌وجود می‌آورند که باعث می‌شود رطوبت بدن حفظ شود و اگر به هر دلیلی این چربی‌ها از بین بروند، رطوبت بدن و پوست شما از دست می‌رود. حتما تا حالا متوجه شدید که وقتی پوست شما خشک می‌شود، چه اتفاقی برای آن رخ داده است.
یک لایه شاخی سالم، حدود ۳۰ درصد آب دارد که وجود آن برای حفظ شفافیت و انعطاف‌پذیری ضروری است. میزان این آب هم ارتباط مستقیم با رطوبت هوا دارد. این قانون را به خاطر بسپارید که: <هرچه هوا خشک‌تر، پوست خشک‌تر>
● یک پوست بی طراوت 
خشکی پوست می‌تواند یک مشکل موقتی باشد که فقط زمستان‌ها شما را آزار دهد و یا اینکه یک مشکل دائمی باشد. علائمی که در اثر خشکی پوست ایجاد می‌شود، به سن فرد، وضعیت سلامتی او، محل زندگی او، مدت زمانی که در فضای باز می‌گذراند و البته علت ایجاد خشکی پوست بستگی دارد. این علائم عبارتند از:
▪ احساس کشیده شدن و سفتی پوست به‌ویژه بعد از استحمام یا شنا
▪ از دست رفتن طراوت پوست و چروکیده شدن آن
▪ ناصافی و زبری پوستخارش که گاهی می‌تواند شدید باشد
▪ پوسته‌‌ریزی خفیف تا شدید
▪ خطوط یا ترک‌های پوستی
▪ قرمزی
البته این علائم همیشه در اثر یک خشکی پوست معمولی به‌وجود نمی‌آیند، گاهی اوقات بعضی بیماری‌ها هم می‌توانند چنین علائمی را ایجاد کنند که معمولا هم، علائمشان شدیدتر است. معروف‌ترین بیماری‌هایی که باعث خشکی پوست می‌شوند عبارتند از اگزما، پسوریازیس و ایکتیوز. هر ۳ این بیماری‌ها باعث خشکی شدید پوست، پوسته‌های خشن، ترک‌های عمیق و قرمزی شدید پوست می‌شوند و نیاز به درمان‌های جدی‌تر دارند. کم‌کاری غدد تیروئید هم به دلیل اینکه باعث کاهش فعالیت غدد چربی و غدد عرق می‌شود، باعث خشکی پوست می‌شود. با این وجود، در اغلب اوقات خشکی پوست یک بیماری نیست، بلکه وضعیتی است که در اثر یک سری عوامل محیطی و به دست خود شما ایجاد شده است.
● عواملی که پوست شما راخشک می کنند
۱) آب و هوا: به‌طور طبیعی در زمستان و مواقعی که درجه حرارت و رطوبت محیط کاهش می‌یابد، پوست خشک‌تر است. وضع وقتی بدتر می‌‌شود که شما از هوای سرد بیرون وارد فضای گرم و خشک منزل شوید. وزش باد و زندگی در ارتفاع هم خشکی پوست را تشدید می‌کند.
۲) ایرکاندیشن و سیستم‌های حرارت مرکزی: با وجودی که این سیستم‌ها در زندگی یک موهبت محسوب می‌شوند اما برای پوست شما چندان مفید نیستند. سیستم‌های گرمایشی مرکزی، شومینه‌ها، اجاق‌هایی که با سوزاندن چوب کار می‌کنند و ... همگی باعث از دست رفتن رطوبت پوست شما می‌شوند.
۳) شستشوی زیادی: دوش گرفتن‌های مکرر به‌ویژه اگر شما علاقه دارید برای مدت طولانی زیر آب داغ بمانید، سد چربی موجود در پوست شما را می‌شکند. شنا کردن مکرر به‌ویژه در استخرهایی که کلر زیادی دارند نیز همین اثر را دارد.
۴) صابون‌ها و پاک‌کننده‌های قوی: بسیاری از صابون‌ها و پاک‌کننده‌هایی که مردم به‌طور عادی از آنها استفاده می‌کنند، چربی و رطوبت موجود در پوست را با خود می‌برند. دئودورانت‌ها و صابون‌های آنتی‌باکتریال هم وضع بدتری دارند و به شدت برای پوست مضر هستند. علاوه بر این موارد که به‌طور مشخص باعث خشکی پوست می‌شوند، عوامل دیگری هم وجود دارند که خطر ابتلا به خشکی پوست را در شما افزایش می‌دهند. برخی از این موارد عبارتند از:
▪ سن: با بالارفتن سن، فعالیت غدد تولیدکننده چربی در پوست کاهش می‌یابد و در نتیجه پوست خشک می‌شود.
▪ نور خورشید: مثل هر چیزی که حرارت تولید می‌کند، خورشید هم باعث می‌شود پوست شما رطوبت خود را از دست بدهد. در ضمن اشعه ماوراء بنفش خورشید از اپیدرم عبور می‌کند و آسیب‌ عمده‌ای هم به الیاف کلاژن والاستین لایه درم وارد می‌کند. تخریب بین الیاف باعث ایجاد چین و چروک و شل‌ و آویزان شدن پوست می‌شود.
▪ جنس: معمولا پوست آقایان در مقایسه با خانم‌ها مدت طولانی‌تری رطوبت خود را حفظ می‌کند. همچنین کاهش تولید چربی در پوست آقایان در حدود ۸۰ سالگی شروع می‌شود در حالی که پوست خانم‌ها بعد از یائسگی شروع به خشک‌شدن می‌کند.
● چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
▪ اغلب افرادی که که دچار خشکی پوست هستند، با یک‌سری مراقبت‌های ساده مشکلشان حل می‌شود اما در این موارد مراجعه به پزشک ضرورت دارد:
▪ با وجود تلاش‌های فراوان، پوست شما بهبود نمی‌یابد.
▪ خشکی پوست و خارش مانع از استراحت شما می‌شود.
▪ پوست شما زخمی و دچار عفونت شده است.
▪ مناطق وسیعی از بدن شما، پوسته‌ریزی دارد. خشکی پوست اگر درمان نشود می‌تواند منجر به اگزما، فولیکولیت (التهاب فولیکول مو) و سلولیت (عفونت میکروبی بافت‌های زیر پوست) شود.● نکاتی برای درمان
چقدر شستشو؟ وسواسی نباشید که یک بار دوش گرفتن در روز برای رعایت بهداشت معمولا کفایت می‌کند. اما اگر پوست شما خیلی خشک است، دوش‌گرفتن یک روز در میان برای شما مناسب‌تر است. به یاد داشته باشید که هرچه بیشتر زیر آب بمانید، پوست شما چربی بیشتری از دست می‌دهد، بنابراین مدت زمان استحمام را به حداکثر ۱۵ دقیقه یا کمتر کاهش دهید. به‌جای لذت‌بردن از آب جوش هم بهتر است زیر آب گرم ملایم خود را شستشو دهید.
در مورد صورت، حتی باید کمتر شستشو دهید. 
اگرچه خیلی از مردم عادت دارند یک‌بار صبح و یک بار بعدازظهر صورتشان را بشویند، اما واقعا یک بار شستشو در روز برای پاک‌کردن چربی‌های اضافی و آلودگی پوست صورت می‌تواند کافی باشد. اگر این وضع شما را راضی نمی‌کند، توصیه می‌کنیم صبح صورتتان را با آب سرد بشویید و هنگام شب از یک پاک‌کننده استفاده کنید. از صابون‌های قوی پرهیز کنید: اگر شما پوست خشکی دارید، بهترین کار این است که از کرم‌ها و ژل‌های پاک‌کننده که داخل خود مرطوب‌کننده دارند، استفاده کنید. اما اگر شما بدون استفاه از صابون دلتان آرام نمی‌گیرد، از یک صابون ملایم که چربی یا روغن به آن افزوده شده باشد مثل نوتروژنا، بیسیس‌ یا داو می‌توانید کمک بگیرید. از مصرف دئودورانت‌ها و محصولات آنتی‌باکتریال هم خودداری کنید زیرا خیلی قوی هستند. 
پوست خود را نسابید: برای شستشوی صورت از کیسه یا لیف استفاده نکنید. کمک گرفتن از یک اسفنج و یا حتی دست‌هایتان، برای شستشوی صورت کافی است. 
بعد از شستشو، با یک حوله لطیف به آرامی آب روی بدن خود را جمع کنید. در واقع نباید آن‌قدر حوله را به بدنتان بکشید که هیچ اثری از رطوبت روی بدن شما نماند. سپس بلافاصله از یک مرطوب‌کننده استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌ها را فراموش نکنید:شاید مهم‌ترین توصیه‌ای که می‌توانیم به شما بکنیم، مصرف مداوم مرطوب‌کننده‌هاست.
اشتباه نکنید؛ مرطوب‌کننده‌ها مخصوص خانم‌های پول‌دار که نمی‌دانند با پولشان چه کار کنند، نیست. در واقع همه افراد، زن و مرد، به مرطوب‌کننده‌ها نیاز دارند. مرطوب‌کننده‌ها اکنون چیزی مابین محصولات زیبایی و دارویی هستند.
● کرم‌های مرطوب‌کننده
مکانیسم اصلی مرطوب‌کننده‌ها، حفظ رطوبت در لایه شاخی پوست است. همچنین آنها به‌عنوان یک سپر موقتی عمل می‌کنند که به سلول‌های آسیب‌دیده پوست زمان می‌دهد تا خود را ترمیم کنند. در کرم‌های مرطوب‌کننده اجزای مختلفی وجود دارد که مهم‌‌ترین آنها موارد زیر هستند.
جذب‌کننده‌های رطوبت (Humectants): موادی مانند اوره و گلیسیرین که تمایل به جذب آب دارند. نرم‌کننده‌ها : (Emollients) این مواد فضای بین سلول‌ها در لایه شاخی را پر می‌کنند و به جایگزین شدن چربی‌ها در این نواحی کمک می‌کنند و به این ترتیب باعث چرب و لطیف شدن پوست می‌شوند. برای پوست‌های بسیار خشک و نیز افراد مسن، نرم‌کننده‌هایی که به‌صورت محلول آب در چربی هستند، مفیدتر است. 
در این نرم‌کننده‌ها، پایه اصلی چربی است که مقداری آب هم به آن افزوده شده است. اکثر کرم‌های شب چنین فرمولاسیونی دارند. اما اگر شما جوان هستید، پوست شما مستعد جوش و تاول است و نیز اگر دچار خشکی خفیف یا موقتی پوست هستید، نرم‌کننده‌هایی که به‌صورت محلول چربی در آب هستند، برای شما مناسب‌تر است. فراموش نکنید که بعضی از اجزاء کرم‌ها به‌ویژه مواد معطر و مواد نگهدارنده، خودشان می‌توانند باعث تحریک و خشکی پوست شوند. بنابراین دنبال کرم‌هایی باشید که بو ندارند و مواد نگهدارنده آنها هم، به کمترین میزان ممکن است. مواد نگهدارنده‌ای که بیشترین احتمال خطر را دارند عبارتند از: کواترنیوم۱۵-، ایمیدازولیدینیل اوره و پروپلین گلیکول. 
در ‌مورد‌ مصرف مرطوب ‌کننده‌ها زمان خاصی وجود ندارد و هر وقت خودتان احساس نیاز کردید می‌توانید از آنها استفاده کنید. اما به‌طور کلی بهتر است بعد از هر بار استحمام و شستشوی صورت و قبل از ورزش در فضاهای باز و هوای سرد حتما از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید. دست‌هایتان را هم فراموش نکنید. پوست دست‌های شما به اندازه پوست بقیه بدنتان اهمیت دارد و باید دائما با کرم‌های مرطوب‌کننده چرب شود. برخی متخصصین حتی توصیه می‌کنند که قبل از خواب هم از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید.
● چند اقدام عملی
▪ خانه را مرطوب نگه دارید: بهترین دما برای منزل بین ۲۰ تا ۲۵ درجه‌سانتی‌گراد‌و‌بهترین رطوبت بین ۴۰ تا ۵۰ درصد است. استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده کمی هزینه دارد اما شما می‌توانید همین کار را با یک دستگاه‌ بخور و حتی یک کتری آب جوش انجام دهید. بهترین مکان برای استفاده از دستگاه بخور یا کتری هم اتاق خواب شماست.
▪ هر لباسی را نپوشید: اگر پوست شما حساس و یا خشک است، بهتر است از خیر ژاکت یا لباس‌های پشمی و یا ترمه بگذرید. در مقابل، پارچه‌های طبیعی از جنس کتان و سیلک به پوست شما اجازه نفس کشیدن می‌دهند. هنگام شستشوی لبا‌س‌ها هم از پاک‌کننده‌های دارای رنگ یا بو استفاده نکنید، زیرا هر دو باعث تحریک پوست می‌شوند. چربی بخورید. رژیم کم‌چربی ممکن است دور کمر شما را باریک کند ولی به پوست شما کمکی نمی‌کند. پوست شما به انواع خاصی از چربی به‌ویژه چربی امگا۳- برای حفظ عملکرد مناسب خود نیاز دارد. اما بدن انسان قادر به تولید امگا۳- نیست و شما باید آن را از طریق برخی مواد غذایی به‌ویژه روغن ماهی، روغن دانه کتان، گردو، دانه سویا و روغن کانولا به‌دست آورید.
بعضی از سبزیجات دارای برگ تیره مثل اسفناج، کلم پیچ وکلم بروکلی هم به میزان متوسطی امگا۳- دارند. روش دیگر، مصرف مکمل‌های امگا۳- است. وارد کردن این مواد در رژیم غذایی نه تنها باعث می‌شود پوستی لطیف و انعطاف‌پذیر داشته باشید، بلکه خطر سکته قلبی و مغزی را کاهش می‌دهد و فشارخونتان را نیز پایین می‌آورد.
اگر فکر می‌کنید همه این صحبت‌ها به نوعی قرتی‌بازی! است، به شدت در اشتباهید، اشتباه شما هم ناشی از این است که پوست را فقط یک عامل زیبایی می‌‌دانید. فراموش نکنید که به عقیده تمام پزشکان، پوست سالم اولین سد دفاعی بدن در مقابل همه انواع میکروب‌ها و مواد آسیب‌رسان خارجی است.